برآورد عوامل مؤثر بر مخارج مذهبي خانوارهاي ايراني

يكي از اساسي‌ترين آموزه‌هاي دين اسلام، پرداخت مخارج مذهبي است. تفاوت تمايل به پرداخت مخارج مذهبي ناشي از تفاوت در ويژگي‌هاي اقتصادي- اجتماعي خانوارها از قبيل درآمد و تفاوت در اعتقادات و باورهاي ديني است. بر اين اساس، مقاله حاضر با استفاده از داده‌هاي هزينه- درآمد خانوارها براي دوره زماني 1388 تا 1395، به بررسي علل شكاف مخارج مذهبي با كاربرد مدل‌هاي تجزيه اكساكا- بليندر و ماچادو- متا مي‌پردازد. نتايج برآوردها نشان مي‌دهد بالغ‌بر 89 درصد از شكاف مخارج مذهبي بين خانوارها، به دليل تفاوت در اعتقادات است. همچنين در چندك‌هاي پايين مخارج مذهبي، بالغ‌بر 90 درصد از تفاوت مخارج مذهبي به دليل تفاوت در اعتقادات و در چندك‌هاي بالا، سهم تفاوت در ويژگي‌هاي اقتصادي- اجتماعي در حدود 20 درصد است. شواهد براي شكاف مخارج مذهبي خانوارهاي شهري و روستايي نشان مي‌دهد خانوارهاي روستايي به دليل اعتقادات و باورهاي قوي، مخارج مذهبي بيشتري صرف مي‌كنند. به بيان ديگر، اعتقادات و باورهاي ديني نقش مهم‌تر و بيشتري نسبت به ويژگي‌هاي اقتصادي- اجتماعي در تعيين مخارج مذهبي دارد.