ارزيابي راهكارهاي مديريت بحران درياچه اورميه با تأكيد بر مشاركت حداكثري بهره‌برداران (مطالعه موردي: حوزه آبخيز سيمينه‌رود)

با توجه به معضل خشك‌ شدن درياچۀ اروميه، راهكارهاي متعددي جهت احياء آن از سوي متخصصان امر پيشنهاد گرديده است، اما بايد به اين نكته توجه نمود كه اجراي هر طرح و پروژه‌اي در داخل حوزه‌هاي آبخيز نيازمند مشاركت ذينفعان و بهره‌برداران داخل آن حوزه مي‌باشد به‌ طوري كه عدم توجه به بهره‌برداران، بسياري از طرح‌هاي مديريت و توسعه منابع‌طبيعي را با شكست مواجه ساخته است. به همين جهت در پژوهش حاضر ميزان مقبوليت عمومي و مشاركت بهره‌برداراني كه در منطقه به زراعت و باغداري اشتغال دارند، در چند نمونه از راهكارهاي ارائه شده براي احياء درياچۀ اروميه بررسي گرديد. منطقۀ مورد مطالعه در اين پژوهش حوزۀ آبخيز سيمينه‌ رود مي­باشد كه يكي از بزرگترين زيرحوزه‌هاي درياچۀ اروميه است. ابزار مورد استفاده در پژوهش حاضر پرسشنامه مي‌باشد كه با‌ مراجعه به منطقۀ مورد مطالعه و انجام مصاحبه با بهره‌برداران تكميل و نتايج حاصل، با استفاده از نرم‌افزار SPSS 17 مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. نتايج نشان داد كه طرح تغيير سيستم آبياري از سنتي به تحت‌ فشار با مقبوليت 45/91 درصدي در صورت اجرا مي‌تواند بيش‌ترين اقبال را در بين راهكارهاي مورد بررسي داشته باشد. طرح پرداخت جبراني به كشاورزان نيز در ازاء عدم بهره‌برداري از اراضي زراعي تحت مالكيت با 53/55 درصد از مقبوليت مناسبي برخوردار بود. همچنين 25/50 درصد از بهره‌برداران نسبت به استفاده از گونه‌هاي با نياز آبي كم به جاي گونه‌هاي پرمصرف آب، در صورت حمايت دولت اعلام آمادگي نمودند. به‌ طور كلي نتايج نشان داد طرح افزايش آب‌بهاي پرداختي بهره‌برداران به‌‍ منظور كاهش كشت و در نتيجه كاهش مصرف آب كشاورزي نمي‌تواند موفقيت چشم‌گيري داشته باشد. بنابراين بهتر است از ميان اين طرح‌ها، طرح تغيير سيستم آبياري در اولويت اجرايي قرار داشته باشد و در مراحل بعدي طرح پرداخت جبراني و تغيير الگوي كشت اجرا گردند.