تجزيه و تحليل پارامترهاي كيفيت آب سطحي با استفاده از روش هاي آمـاري چند متغيره (مطالعۀ موردي: حوزۀ آبخيز آجي چاي)

رودخانه ها يكي از مهم ترين اكوسيستم هاي پويا هستند و آگاهي از تغييرات زماني و مكاني كيفيت آب رودخانه ها از اهميت بسياري برخوردار است. در اين پژوهش تغييرات زماني و مكاني پارامترهاي كيفيت آب در حوزۀ آبخيز آجي چاي طي دورۀ آماري 1389-1360  با استفاده از سه روش تحليل خوشه اي (CA)، تحليل تشخيص (DA) و تحليل مؤلفه هاي اصلي (PCA) مطالعه شد. با انجام تحليل خوشه اي، ايستگاه هاي آب سنجي منطقۀ مورد مطالعه در سه خوشۀ همگن جاي گرفتند. ايستگاه هاي قرار گرفته در خوشۀ همگن يك، مربوط به سرشاخه هاي بالادست رودخانۀ آجي چاي مي باشند كه تغييرات كيفي آب سطحي در اين خوشه نسبت به دو خوشۀ همگن ديگر كم بوده است. به عبارت ديگر، كيفيت آب سطحي در خوشۀ همگن يك بهتر از دو خوشۀ همگن ديگر بوده است. تحليل تشخيص سه تابع معني دار استخراج كرد كه توابع اول، دوم و سوم به ترتيب 50/73، 30/20 و 40/3 درصد واريانس كل مشاهده ها را تبيين مي كردند. به عبارتي توابع يك، دو و سوم 20/97 درصد واريانس كل مشاهده ها را توصيف مي كنند. هم چنين تحليل تشخيص نشان داد كه مهم ترين پارامترهاي تأثير گذار بر كيفيت آب منطقۀ مطالعاتي، پارامترهاي HCO3، SAR، Na+،SO42 وCa2+  راشاملمي گردد. با توجه به پارامترهاي استخراج شده در تحليل تشخيص مي توان گروه هاي همگن را تفكيك كرد. نتايج تحليل عاملي نشان داد كه دو مؤلفۀ اول مهم ترين عامل هاي مؤثر بر كيفيت آب رودخانۀ آجي چاي مي باشد. اين مؤلفه ها به ترتيب 75/78 و 71/14 درصد از واريانس جامعه را تبيين مي نمايند.