مديريت منابع آب حوزه آبخيز جهت شرب دام(مطالعه موردي حوضه چاه تلخ سبزوار)

بهره‌مندي دام از علوفه توليدي مراتع به مقدار آبي بستگي دارد كه در اختيار دام قرار مي‌گيرد. به‌عبارت ديگر تنها در صورت وجود آب كافي دام مي‌تواند از علوفه توليدي در سطح مرتع بيش‌ترين استفاده را به‌منظور توليد فراورده‌هاي دامي داشته باشد. به‌دليل نبود يا كمبود آب قابل شرب دام، سطوح چشم‌گيري از مراتع مورد چرا قرار نمي‌گيرد يا پيش از استفاده كامل علوفه توليدي، دام به اجبار از مرتع خارج و به مناطق ديگر منتقل مي‌شود. اين مشكل در مراتع مناطق خشك محسوس‌تر بوده و مي توان با حفر چاه‌هاي دستي (مال‌داري) برطرف و آب مورد نياز دام‌ها را تأمين گردد. اما آن‌چه مهم است تعيين عرصه‌هاي مناسب براي حفر اين چاه‌ها مي باشد. سامانه هاي اطلاعات جغرافيايي(GIS) ابزاري اساسي براي تجزيه و تحليل سريع داده ها و ارائه نتايج دقيق براي مكان يابي، برنامه ريزي و مديريت مراتع محسوب مي شوند. جهت انجام اين تحقيق مراتع حوزه چاه تلخ در جنوب غربي سبزوار در نظر گرفته شد. ابتدا نقشه هاي منطقه مورد مطالعه تهيه شد و مرز حوزه مورد مطالعه تعيين گرديد. سپس با مراجعه به منطقه موقعيت، كميّت و كيفيت آب منابع آب تعيين شد و لايه‌هاي مربوط به هر كدام و هم‌چنين لايه مربوط به نقاط هم فاصله از منابع آب در چهار شيب 10- 0، 30- 10، 60- 30 و بيش از 60 درصد تهيه شده و در نهايت از تلفيق اين چهار لايه، مراتع منطقه از نظر دسترسي دام به آب به چهار طبقه شامل مناطق داراي شايستگي خوب (1S)، شايستگي متوسط (2S)، شايستگي ضعيف (3S) و فاقد شايستگي (N)، طبقه بندي گرديد و در نهايت مناطق داراي فاقد شايستگي به‌عنوان محل هاي مناسب جهت توسعه منابع تأمين آب شرب دام معرفي گرديد.