تبيين رابطۀ ميان ويژگي‌هاي جمعيت‌شناختي و ادراك خطر به‌منظور كاهش مخاطرات آتش‌سوزي (مورد مطالعه: ساختمان‌هاي بلند اداري شهر تهران)

Explaining the Relationship between Demographic Characteristics and Risk Perception (RP) to Reduce the Fire Hazards (Case Study: Office High-rise Buildings in Tehran)

توجه به مسئلۀ فرار افراد در هنگام مخاطرات، از نكات مهم و اساسي در طراحي ساختمان‌هاي بلند است. فرار افراد كه به امنيت آنها نيز مربوط مي‌شود، ارتباط مستقيم با ويژگي‌هاي جمعيت‌شناختي (جنس، سن، اطلاع از وقوع آتش‌سوزي و آشنايي با علائم خروج) دارد. اين تحقيق با هدف اصلي دستيابي به رابطۀ ميان مؤلفه‌هاي جمعيت‌شناسي با ادراك خطر افراد گرفتارشده در حريق در ساختمان‌هاي بلند اداري به‌منظور كاهش مخاطرات ناشي از حريق و افزايش امنيت آنها انجام پذيرفت. روش تحقيق از نوع تركيبي بود و ضريب تعيين (R2) آن از تحليل نرم‌افزار SPSS 22، از طريق آزمون‌هاي تي مستقل و آناليز واريانس به‌دست ‌آمد. دامنۀ تحقيق شامل هشت ساختمان بلند اداري در معرض حريق در بين سال‌هاي 1395-1390 در تهران با حجم نمونۀ 245 نفر از افرادي بود كه در حريق گرفتار شده‌ يا از آن گريخته بودند. براساس نتايج اين تحقيق، مؤلفه‌هاي جمعيت‌شناسي در ارتباط با مؤلفه‌هاي ادراك خطر افراد گرفتارشده در حريق داراي سطح معناداري بوده] 05/0[sig ≤ و قابل پيش‌بيني است. در نهايت مشخص شد كه خانم‌ها، افراد 30-20 ساله و افرادي كه علائم خروج را كاملاً مي‌شناسند، بيشترين رابطه را با ادراك خطر دارند. همچنين در طبقۀ آتش و كل ساختمان بيشترين رابطه با ادراك خطر متعلق به افرادي بود كه سروصداي راهرو سبب اطلاع آنها از آتش‌سوزي شد. آموزش افراد و شناساندن علائم خروج اعم از تابلوها و صداي آژير به ساكنان ساختمان‌هاي بلند، سبب ارتقاي ادراك خطر و امنيت جسماني افراد و در نتيجه كاهش مخاطرات آتش‌سوزي مي‌شود.

One of the most important points in designing high-rise buildings is considering the issue of evacuating individuals at hazards. The evacuation of individuals is related to their safety and has direct connection with demographic characteristics (Gender, Age, Noticing fire incident, Familiarity with Exit Signs). The present study has been conducted with the main purpose of achieving functional patterns of demographic characteristics in relation to Risk Perception by the individual trapped in fire in high rise office buildings, in order to reduce the hazards of fire and the increase of individual safety. Methods The method of study is of mixed-methods type, and the coefficient of determination (R2) has been achieved through the analysis SPSS 22 software via independent sample t-test and ANOVA. The scope of the study consists of eight high-rise office buildings, which are exposed to fire during the years 2011-2016 in Tehran, which consists of a population equal to 245 individuals either trapped in the fire or attempted evacuation. Discussions and Results The results show that the demographic characteristics in relation to Risk Perception by the individuals trapped in fire has the p-value [sig ≤ 0.05] and are predictable. Conclusion Finally the study presents that women, age 20-30 years, and individuals who are exactly familiar with exit signs, have the most relation to the Risk Perception. Also, in the fire floor and the whole building, the most relation to the Risk Perception belongs to individuals whose corridor noise has informed them of the fire. Educating individuals and recognizing exit signs, such as signage and siren sound, to residents of high-rise buildings can increase the Risk Perception and safety, thereby reducing the fire hazards.