تأثير سطوح مختلف كود نيتروژن بر عملكرد و ويژگي هاي زراعي هيبريدهاي مختلف ذرت (.Zea mays L)

Effect of Different Levels of Nitrogen Fertilizer on Yield and Agronomic Characteristics of Different Corn (Zea mays L.) Hybrids

اين پژوهش به‌منظور بررسي عملكرد و ويژگي­هاي زراعي سه هيبريد ذرت سينگل كراس با دوره‌هاي رسيدگي مختلف (زودرس260، ميان‌رس 500 و ديررس 704)، چهار سطح نيتروژن (صفر، 80، 160 و 240 كيلوگرم نيتروژن در هكتار از منبع اوره 45 =N درصد) در اصفهان و زابل به‌ترتيب در سال­هاي 1393 و 1394 اجرا شد. آزمايش به‌صورت كرت‌هاي خرد شده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار طراحي شد. نتايج اين تحقيق نشان داد، تحت برهمكنش مكان × هيبريد × كود نيتروژن، صفاتي نظير تعداد دانه در بلال، وزن هزار دانه، كارايي مصرف نيتروژن و عملكرد دانه، تغييرات معني­داري در سطح يك درصد نشان دادند. اختلاف ميانگين طول بلال، قطر ساقه، ارتفاع بوته، پروتئين دانه و عملكرد بيولوژيك تحت تأثير برهمكنش نيتروژن × هيبريد در سطح يك درصد معني­دار شدند. با توجه به مقايسه ميانگين­ها، با افزايش سطوح نيتروژن از 80 تا 240 كيلوگرم كود نيتروژن در هكتار، طول بلال، ارتفاع بوته، قطر ساقه، وزن هزار دانه، عدد اسپد، پروتئين دانه و عملكرد بيولوژيك افزايش يافت، درحالي‌كه ميزان كارايي مصرف نيتروژن كاهش يافت، همچنين با افزايش نيتروژن از 80 تا 160 كيلوگرم كود نيتروژن در هكتار، تعداد دانه در بلال و عملكرد دانه افزايش يافت. حد آستانه مصرف كود نيتروژن جهت 50 درصد افت عملكرد در منطقه زابل و اصفهان براي هيبريد 704 به‌ترتيب 200 و 178، براي هيبريد 500 به‌ترتيب 192 و 164 و براي هيبريد 260 به‌ترتيب 186 و 150 كيلوگرم در هكتار بود. مي­توان نتيجه گرفت كه در زابل هيبريد SC500 در سطوح كودي 160 كيلوگرم نيتروژن در هكتار و در اصفهان هيبريد SC704 در سطوح كودي 160 كيلوگرم نيتروژن در هكتار، داراي بيشترين عملكرد دانه بود

This study was designed and implemented to investigate the yield and agronomic characteristics in three differently maturing corn (Zea mays L.) hybrids (SC704, SC500, and SC260) using four nitrogen (N) levels (0, 80, 160, and 240 kg N ha-1, from Urea, N= 45%). The experiments were conducted in Zabol (South-West of Iran) and Isfahan (Central Iran) in 2014 and 2015, respectively, using a split-plot arrangement in a randomized complete block design with three replications. Results revealed that the interaction effects of nitrogen × hybrid × location on the number of grain per ear, 1000-grain weight, nitrogen fertilizer use efficiency and grain yield were significant at 1% level. The interaction effects of nitrogen × hybrid on ear length, stem diameter, plant height, grain protein and dry mass yield were significant. Increasing the nitrogen application rate from 80 to 240 kg N ha-1 was found to increase ear length, stem diameter, plant height, 1000-grain weight, SPAD, grain protein and dry mass yield while it increased the nitrogen use efficiency. Increasing the nitrogen application rate from 80 to 160 kg N ha-1 was found to increase number of grains per ear and grain yield. The threshold level of nitrogen fertilizer requirement based on a 50% maize yield loss were determined to be 178 and 200 kg ha-1, respectively, in SC704 grown in Isfahan and Zabol, respectively. While the latter values were 164 and 192 kg ha-1 for SC500, and 150 and 186 kg ha-1 for SC260. It can be concluded that the SC500 had the highest grain yield at 160 kg N ha-1 in Zabol, and SC704 at 160 kg N ha-1 in Isfahan.