پديد آورندگان :
اصغري، مرتضي دانشگاه آزاد اسلامي - دانشكده هنر و معماري - گروه شهرسازي، نجف آباد، ايران , احمدي، فرشته دانشگاه آزاد اسلامي - دانشكده هنر و معماري - گروه شهرسازي، نجف آباد، ايران , طغياني، شيرين دانشگاه آزاد اسلامي - دانشكده هنر و معماري - گروه شهرسازي، نجف آباد، ايران , استادي، مريم دانشگاه آزاد اسلامي - دانشكده هنر و معماري - گروه شهرسازي، مشهد، ايران
كليدواژه :
محله شهيد هاشمي‌نژاد مشهد , پروژه‌هاي راهبردي , تخصيص مكاني , نوزايي شهري , بومي‌سازي
چكيده فارسي :
مقدمه: عدم توفيق در حفاظت و بازآفريني محدوده‌هاي ناكارآمد شهري، غالباً برخاسته از نارضايتي و انفعال مردم نسبت به نسخه‌هاي تقليدي و غيربومي ملاك عمل مديريت شهري، جهت نوسازي است. به نظر مي‌رسد تحقق‌پذيري پروژه‌هاي نوزايي شهري، مستلزم تعريف پروژه‌هايي برخاسته از انتظارات و توقعات مردم در مكان‌هاي محرك توسعه و اجراي آن‌ها در يك دوره زماني معين، خواهد بود.
اهداف: به جهت بومي‌سازي رهيافت نوزايي شهر محله شهيد هاشمي‌نژاد واقع در محدوده مركزي و در مجاورت حرم مطهر امام رضا (ع) كه امروزه به لحاظ كالبدي و كاركردي بيش از پيش به فرسودگي گراييده، به‌عنوان نمونه مورد بررسي قرارگرفت.
مواد و روش‌ها: اين تحقيق از نظر هدف كاربردي و از نظر روش توصيفي- تحليلي است. گردآوري داده‌ها از روش اطلاعات كتابخانه‌اي و ميداني با ابزار مصاحبه است. براي تجزيه و تحليل داده‌ها، از مدل‌هاي سوات، تحليل سلسله مراتبي و ماتريس ارزيابي اولويت‌هاي راهبردي استفاده شده است. براين اساس، در گام نخست ضمن معرفي و اولويت‌بندي معيارها و شاخص‌هاي مؤثر بومي‌سازي رويكرد نوزايي شهري كه در دو مرحله نظرسنجي (مشتمل بر 15 نفر متخصصين و كارشناسان خبره و سپس 380 نفر از ساكنين، مجاورين و كسبه) استحصال گرديده‌اند. به تعريف جايگاه استراتژيك طرح و اولويت‌هاي راهبردي موثر در افزايش رضايت‌مندي ساكنين از فرآيند نوزايي محله مذكور مي‌پردازد. سپس در جهت تبيين يافته‌هاي تحقيق مبتني بر استحصال شاخص‌هاي بومي‌سازي نوزايي شهري براي محله فوق، دوازده سايت مطلوب به‌عنوان مكان‌هاي محرك توسعه با استفاده از ساختار تحليل سلسله مراتبي مورد ارزيابي قرار گرفت و در راستاي اولويت‌بندي پروژه‌هاي پيشنهادي، متناسب با راهبردهاي بومي‌سازي رويكرد نوزايي، شش پروژه راهبردي در نظر گرفته شد.
نتيجه گيري: ﺩﺭ نهايت، ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻣﺎﺗﺮيس ﺍﺭﺯياﺑﯽ اولويت ﻣﮑﺎﻥ-ﭘﺮﻭﮊﻩ، پروژه هاي تعريف شده بر اولويت هاي مكاني منطبق شد و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺍﯼ ﺑﺎ ﺍﻓﻖ ﻣﯿﺎﻥ ﻣﺪﺕ، ﺑﺮﺍﯼ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﭘﺮﻭﮊﻩ ﻫﺎﯼ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﯼ ﻣﺤﺮﮎ ﺑﻮﻣﯽ ﺳﺎﺯﯼ نوزايي ﻣﺤﻠﻪ ﺷﻬﯿﺪ ﻫﺎﺷﻤﯽ ﻧﮋﺍﺩ ارائه ﮔﺮﺩيد. نتايج حاكي از آن است كه ﺍﺟﺮﺍﯼ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ هاي تدوين شده شامل: تملك، توافق، تزريق سرمايه، احداث و بهره برداري،ﺩﺭ ﺍﻓﺰايش ﻣﻨﺰﻟﺖ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، ﺭﺿﺎيتمندي ﻭ ﻣﺸﺎﺭﮐﺖ پذيري ﺳﺎﮐﻨﯿﻦ ﻧﻘﺶ ﺑﻪ ﺳﺰﺍيي ايفا مي نمايد.
چكيده لاتين :
Introduction and Background Failure to protect and rehabilitate ineffi-cient urban areas often results
from dissatisfaction and inactivity of peo-ple with regard to imitation and non-conformist versions of
urban man-agement practices for modernization. The feasibility of urban renais-sance projects seems to
require the definition of projects that are based on expectations of the people, in the places where they
will be driven to develop and run in a timely manner.
Aims in order to localize the urban renaissance, the Shahid Hashemi-nejad neighborhood, located in the
central area and adjacent to the shrine of the Imam Reza (AS), which nowadays was more exhausted in
terms of physical and functional, was considered as a case study. Meth-odology: For this purpose, applied
research was used and data are col-lected using interviews and library and field research. Data were
analyzed using, SWOT, Hierarchical Analysis and the Strategic Priority Assessment Matrix. The present
study was carried out in the first step by introducing and prioritizing the indices and indices of the
localization of the urban regeneration approach in two stages of the survey, consisting of 15 spe-cialists
and expert. After that, 380 residents, adjacent and business peo-ple have been chosen to define the
strategic position of the plan and ef-fective strategic priorities in increasing the residents’ satisfaction
with the process of renaissance of the neighborhood. Finally, in order to explain the research findings
based on the extraction of urban renaissance indi-ces for the above neighborhood, twelve desirable
sites were evaluated as developmental locations using the hierarchical analysis structure and in order
to prioritize proposed projects, in line with localization strategies. The Renaissance approach was
considered to be six strategic projects.
Conclusion Finally, using the priority location-assessment matrix, the projects defined as spatial
priorities were matched, and a mid-term plan was presented to carry out strategic projects to stimulate
the localization renaissance of the Shahid Hasheminejad Neighborhood. The results indi-cate that
timely implementation of the developed plans includes: owner-ship, agreement, injection of capital,
construction and operation; increas-ing social status, satisfaction and participation of the residents
plays a significant role.
