نقش ميانجي رضايت از زندگي در رابطه بين عوامل شخصيت و اضطراب مرگ در سالمندان

Mediating Role of Life Satisfaction in Relationship between Personality Factors and Death Anxiety in the Elderly

زمينه و هدف : جمعيت رو به رشد سالمندان و مسايل و نيازهاي خاص آنان، انجام بررسي‌هاي بيشتر را ضروري مي‌سازد. پژوهش حاضر با هدف بررسي نقش ميانجي رضايت از زندگي در ارتباط بين عوامل شخصيت و اضطراب مرگ در سالمندان انجام گرفت. مواد و روش‌ها: اين مطالعه از نوع توصيفي- همبستگي بود كه با استفاده از روش تحليل مسير انجام شد. جامعه آماري تحقيق را همه سالمندان (افراد بالاي 60 سال) ساكن شهرستان‌هاي استان آذربايجان غربي تشكيل داد كه از ميان آنان، 234 نفر(150 مرد و 84 زن) به شيوه در دسترس انتخاب شدند. داده‌ها با استفاده از مقياس اضطراب مرگ Templer (Templer Death Anxiety Scale يا TDAS)، مقياس رضايت از زندگي (Satisfaction with Life Scale يا SWLS) و مقياس پنج عاملي NEO (NEO Five-Factor Inventory يا NEO-FFI) جمع‌آوري گرديد. در نهايت، داده‌ها در نرم‌افزارهاي SPSS و SmartPLS مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته‌ها: ارتباط منفي و مستقيمي بين هر يك از متغيرهاي توافق و رضايت از زندگي با اضطراب مرگ مشاهده شد. هر يك از متغيرهاي روان‌رنجورخويي و باوجدان بودن نيز با اضطراب مرگ رابطه مستقيم و مثبتي داشت. بر اساس يافته‌ها، روان‌رنجورخويي، برون‌گرايي، انعطاف‌پذيري و توافق، به صورت غير مستقيم و با واسطه رضايت از زندگي، با اضطراب مرگ رابطه معني‌داري را نشان داد. نتيجه‌گيري: رضايت از زندگي در ارتباط با هر يك از عوامل روان‌رنجورخويي، برون‌گرايي، انعطاف‌پذيري و توافق با اضطراب مرگ در سالمندان نقش ميانجي‌گري ايفا مي‌كند. بنابراين، افزايش رضايت از زندگي با كاهش اضطراب مرگ در سالمندان همراه است. همچنين، نتايج به دست آمده تأييدي بر مفروضه‌هاي نظريه Erikson مبني بر رابطه رضايت از زندگي و پذيرش واقعيت مرگ در سالمندي مي‌باشد.

Aim and Background: The growing population of the elderly and their specific problems and needs make further studies necessary. The purpose of this study was to examine the mediating role of life satisfaction in the relationship between personality factors and death anxiety in the elderly. Methods and Materials: This descriptive-correlational study was carried out using path analysis method. The statistical population included all the elderly (over the age of 60) living in cities of West Azerbaijan province, Iran, of which 234 (150 men and 84 women) were randomly selected. Data were collected using Templer Death Anxiety Scale (TDAS), Satisfaction with Life Scale (SWLS), and NEO Five-Factor Inventory (NEO-FFI). To analyze data, SPSS and SmartPLS softwares were used. Findings: Each of the variables of life satisfaction and agreement had a direct and negative relationship with death anxiety. Also, the results showed that each of the variables of neuroticism and conscientiousness had a direct and positive relationship with death anxiety. Other findings of the study suggested that neuroticism, extraversion, flexibility, and agreement were indirectly related to death anxiety through life satisfaction. Conclusions: Life satisfaction plays the role of mediation in the relationships between each of the factors of neuroticism, extraversion, flexibility, and agreement with the death anxiety in the elderly. Therefore, increasing life satisfaction is associated with a reduction in the death anxiety in the elderly. Moreover, the results confirm the assumptions of Erikson theory based on the relationship between life satisfaction and accepting the reality of death in the elderly.