بررسي راهبردهاي ايدئولوژيكي شاهنامه در توليد گفتمان برتري ايرانيان پيكره مطالعه‌شده: داستان رستم و چنگش

نقش و كاركرد ايدئولوژيك زبان در شاهنامه يكي از مباحثي است كه تاكنون كمتر با رويكردي نظريه‌محور به آن توجه‌ شده است. اين پژوهش در پي بررسي اين مسئله است كه فردوسي در شاهنامه چگونه از زبان در جهت القاي ايدئولوژي برتري ايرانيان بهره برده است و با استفاده از چه سازوكارهاي كلامي‌اي، توانسته اين مسئله را گفتمان‌سازي كند. براي نيل به اين هدف، در پژوهش حاضر از چارچوب نظري تحليل گفتمان انتقادي مبتني بر رهيافت تئون ون‌دايك (2005 و 2000) استفاده شده است. نبرد رستم و چنگش در داستان رستم و خاقان چين پيكره تحقيق حاضر است. نتيجه پژوهش نشان مي‌دهد كه فردوسي با استفاده از راهبردهاي ايدئولوژيكي كلامي نظير قطب‌بندي، بازنمايي مثبت گروه خودي، بازنمايي منفي گروه ديگري، واژگان‌گرايي، توصيف كنشگران و تعميم‌بخشي، توانسته ايدئولوژي برتري ايرانيان را گفتمان‌سازي كند.