ارزيابي ريسك خودسوزي زغال سنگ در انباشت گاه زغال به روش تحليل درخت خطاي فازي

خودسوزي يا اكسيداسيون مستقيم زغال­سنگ يكي از مشكلات مهم در معادن زغال­سنگ است. پديده خودسوزي زغال­سنگ يك خطر جدي با نتايج زيان­بار اقتصادي، پيامدهاي نامطلوب زيست محيطي و خسارت­­ها و مشكلات ناخواسته در زمينه سلامتي است. براي جلوگيري از اين نتايج، فرآيندهايي كه منجر به وقوع اين پديده مي­شوند بايد درك و سپس اقدامات لازم براي جلوگيري از آن به­عمل آيد. هدف از مطالعه حاضر ارزيابي ريسك خودسوزي با استفاده از روش تحليل درخت خطا در محيط فازي در معادن زغال­سنگ است. در اين تحقيق ابتدا عوامل مؤثر در خودسوزي زغال­سنگ شناسايي شده­اند. سپس با استفاده از روش تحليل درخت خطا (FTA) به ريشه­يابي خطر خودسوزي زغال­سنگ پرداخته شد. به­منظور محاسبه احتمال رويدادهاي اساسي و در نهايت رسيدن به نرخ احتمال وقوع رويداد نهايي (خطر خودسوزي زغال­سنگ) و با توجه به اين­كه رفتار خودسوزي زغال پيچيده بوده و دستيابي به احتمال دقيق رويدادهاي اساسي در ساختار درخت خطاي اين رويداد دشوار و با عدم قطعيت همراه است، براي تخصيص وزن احتمالات به رويدادهاي اساسي از منطق و اعداد فازي استفاده شد. مراحل منطق فازي با انتخاب تيمي متشكل از كارشناسان مجموعه معادن شركت زغال­سنگ البرز شرقي، آغاز و به برآورد نرخ احتمال رويدادهاي اساسي ختم شد. سپس مجموعه­هاي برشي حداقل (MCS) رده­بندي و بحراني­ترين آن‌ها نيز مشخص شدند. نتايج نشان داد كه احتمال وقوع خطر خودسوزي زغال­سنگ در انباشت­گاه­هاي زغالي موجود در سطح زمين درمجموعه معادن زغال­سنگ البرز شرقي (طزره)،  13 درصد است. هم­چنين با توجه به تعيين مجموعه­هاي برشي حداقل بحراني، روش­هاي كنترلي به­منظور كاهش تأثيرات منفي و جلوگيري از وقوع صدمات و خسارات جاني و مالي پيشنهاد و ارائه شد.