منظر مشاركتي؛ اثر حضور مردم در طراحي دو باغ موزه : تهران و خرمشهر

پس از هشت سال دفاع مقدسِ ملت ايران در برابر تجاوز كشور عراق، گونه‌اي از هنر به نام هنر دفاع مقدس در ايران پديد آمد كه به لحاظ عيني و مفهومي به تجسم رشادت، استقامت، وطن‌پرستي و ايثار مردم در برابر كشور مهاجم مي‌پردازد. از نمودهاي اين حوزه از هنر در حوزه معماري، موزه‌ها و باغ‌موزه‌هايي است كه در بسياري از شهرهاي ايران براي به نمايش گذاشتن آثار برجاي‌مانده از جنگ و يادگارهاي رزمندگان و نيز بازسازي صحنه‌هاي نبرد واقع‌گرايانه يا مفهومي بوده است. موزه دفاع مقدس خرمشهر (1375) و موزه دفاع مقدس تهران (1385) دو نمونه قابل‌توجه از اين دسته موزه‌ها به‌شمار مي‌روند. نتيجه بررسي اين دو پروژه در روندي قياسي نشان مي‌دهد كه مركز فرهنگي دفاع مقدس خرمشهر، با هزينه ساخت اندك و بهره‌گيري حداقلي از تكنوكرات‌ها، در نمايش ايثار، ازخودگذشتگي و واقعيات جنگ ايران و عراق موفق‌تر از پروژه شهري بزرگ باغ‌موزه دفاع مقدس تهران با هزينه هنگفت و استفاده حداكثري از تكنوكرات‌هاست. سؤال اين است؛ چرا پروژه باغ‌موزه دفاع مقدس تهران نتوانست موفقيت لازم را به دست آورد و چه عواملي باعث شد تا مركز فرهنگي دفاع مقدس خرمشهر پروژه موفقي باشد؟