تأثير تنظيم‌ كننده‌هاي رشد سيتوكينيني بر باززايي مستقيم پنج رقم سيب‌زميني

Effect of Cytokinins on Direct Regeneration of Five Potato Cultivars

به‌ منظور بهينه‌سازي باززايي مستقيم ارقام مختلف سيب‌زميني (.solanum tuberosum L) شامل آريندا، اگريا، سانته، مارادونا و مارفونا آزمايشي به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار انجام شد. ريزنمونه‌هاي ميانگره در محيط MS داراي غلظت‌هاي مختلف بنزيل آمينوپورين (BAP) (1، 2، 5، 10 و 15 ميلي‌گرم در ليتر) و كينتين (Kin) (5/0، 1، 2، 5، 10 و 15 ميلي‌گرم در ليتر) در تركيب باهم كشت شدند. ارزيابي نتايج به‌دست آمده در محيط درون شيشه‌اي نشان داد هورمون BAP نسبت به هورمون Kin تأثير بهتري بر باززايي ارقام مختلف سيب‌زميني دارد. غلظت‌هاي پايين هورمون BAP بيشترين تأثير را در توليد ساقه و ريشه داشتند و در غلظت‌هاي بالاتر اين هورمون، بييشترين ميزان جنين توليد شد. طول ساقه‌ها و ريشه‌هاي توليد شده نيز در غلظت‌هاي پايين BAP بيشتر بود و با افزايش غلظت كاهش ‌يافت، اما حضور BAP در محيط كشت در طول جنين تأثيري نداشت. غلظت‌هاي مختلف هورمون Kin اثر معني‌داري بر ميزان ساقه‌زايي و طول ساقه‌هاي توليد شده داشتند، اما در ميزان ريشه‌زايي، جنين‌زايي، طول ريشه‌ها و جنين‌هاي به‌دست آمده تأثيري نداشتند. بر‌اساس نتايج، هورمون Kin تأثيري بر سرعت باززايي نداشت، اما غلظت بالاتر BAP باعث افزايش سرعت باززايي شد. در بين ارقام در بيشتر صفات اندازه‌گيري شده، اختلاف معني‌دار وجود داشت. مارفونا در تمامي صفات بهترين پاسخ را به شرايط درون شيشه‌اي نشان داد. بنابراين به‌طوركلي مي‌توان گفت القاي اندام‌زايي مستقيم در سيب‌زميني بسيار به نوع ژنوتيپ وابسته است و نيز استفاده از تنظيم كننده رشد BAP، نقش مهمي در القاي اندام‌زايي مستقيم در ارقام سيب‌زميني دارد.

In order to optimize direct regeneration of potato cultivars (Solanum tuberosum L.) including Arinda, Agria, Sante, Maradona and Marfona, a factorial experiment was carried out in the form of completely randomized design with three replications. Internode explants were placed on MS medium supplemented with different concentrations of 6- Benzylaminopurine (1, 2, 5, 10 and 15 mg/l) in combination with Kinetin (0.5, 1, 2, 5, 10 and 15 mg/l). Results showed that using 6-Benzylaminopurine (BAP) was more effective than Kinetin in direct regeneration of potato. Low concentrations of BAP had the greatest effect on regeneration and also length of root and shoot but maximum numbers of somatic embryos were obtained in the presence of high a concentration of BAP. Using kinetin only influenced the number and length of regenerated shoots. Although Kinetin had no effect on the rate of regeneration but BAP increased it. There were significant differences among cultivars in all traits. Among tested cultivars, Marfona had the best direct regeneration ability in vitro condition. Therefore, it can be concluded that induction of direct organogenesis in potato is largely dependent on the genotype, and the use of BAP growth regulator plays an important role in inducing direct regeneration in potato cultivars.