بررسي مدل طراحيِ شغلِ تقاضا ـ منابع ـ حمايت در محيط هاي صنعتي، تجاري، بهداشتي، و دولتي

Investigation of Demand-Resources-Support Job Design Model in the Industrial, Financial, Healthcare, and Public Workplaces

يكي از مدل هاي بررسي تأثير تقاضاهاي شغلي بر كاركنان، مدل تقاضا ـ منابع ـ حمايت است. اين پژوهش با هدف بررسي مدل طراحيِ شغلِ تقاضا ـ منابع ـ حمايت در محيط هاي صنعتي، تجاري، بهداشتي، و دولتي انجام گرديد. نمونه‌هاي پژوهش از 4 بخش يعني صنعت (928=n)، بيمارستان (526=n)، تجارت (483=n)، و سازمان هاي دولتي (582=n) انتخاب شدند. سپس اين افراد، به ابزارهاي پژوهش شامل پرسشنامه‌هاي زمان، تلاش جسمي، استقلال، به‌كارگيري مهارت، حمايت اجتماعي، ايمني شغلي، خشنودي از وظيفه، تعهد سازماني، و خستگي پاسخ دادند. ارزيابي برابري سنجش در بين جمعيت‌ها در اين چهاربخش از طريق فنون ثبات عاملي آزمون شد. يافته ها نشان دادند كه مدل شش‌عاملي هم از نـظر شاخص‌هاي مجـذوركاي (به تـرتيـب، در صنعت 1/85، در بيمارستـان 1/67، در تجارت 1/71، و در سـازمان-هاي دولتـي 1/92)، و هم از نظـر شـاخص‌هـاي مطلق و تفصيلي (اين مقادير در هر چهار گروه فقط در مدل پنجم به سطح مطلوب 0/90 مي‌رسند)، همچنين از نظر شاخص هاي باقيمانده (اين مقادير در هر چهار گروه فقط در مدل پنجم كمتر از 0/04 هستند)، در مقايسه با ساير مدل ها از برازش بهتري برخوردارند. همچنين، نتايج نشان دادند كه به‌كارگيري مهارت در هر چهار بخش خشنودي از وظيفه و تعهد سازماني را پيش‌بيني مي‌كند. در هر چهار بخش، عامل زمان نيز پيش‌بين خستگي است و حمايت اجتماعي نيز هر سه متغير خشنودي از وظيفه، تعهد سازماني، و خستگي را پيش‌بيني مي‌كند

To investigate the effects of job demands on employees in job design, several models have been developed. One of these models is demand-resource-support model. It seems that this model varies in different orga-nizational workplaces because of special fea-tures of these settings. This study was conduc-ted to investigate the demand-resources-sup-port job design model in the industrial, finan-cial, healthcare, and public workplaces. The re-search samples were selected from four sec-tors, namely industry (n=928), healthcare (n=526), financial department (n=483), and public organizations (n=582). The samples res-ponded to research instruments consisting of Time, Physical Effort, Autonomy, Skill Utili-zation, Social Support, Occupational Safety, Task Satisfaction, Organizational Commitment,and Fatigue Questionnaires. Evaluation of mea-surement equivalence in four selections were tested via factor invariance technique. The re-sults showed that the six-factor model has a better fit than other models both in terms of the chi square indexes (respectively, in indus-try=1.85, in hospitals=1.67, in business =1.71, in governmental organizations =1.92) and in terms of absolute and detailed indexes (in all four groups, these values only reach to optimal levels=0.90 in the fifth model), as well as in terms of residual indexes (the amounts in all four groups in the fifth model were less than 0.04). The results showed that, in all four sections, skill utilization predicts task satis-faction and organizational commitment. The required time factor predicts the fatigue, and social support predicts all three variables of task satisfaction, organizational commitment, and fatigue.