مباني بايسته انسان شناختي علوم انساني از منظر قرآن كريم

The Principles of Human Sciences Anthropology from the Holy Quran Viewpoint

هدف: مؤلف در اين مقاله، به مباني بينشي علوم انساني متعالي، مباني انگيزشي و آفرينشي از منظر قرآن كريم پرداخته است. روش: روش اين پژوهش، اكتشافي- استنباطي است. يافتهها: در بُعد بينشي، در علوم انساني متعالي، انسان جانشين خداست؛ در حالي كه انسان در علوم انساني متداني، خود را جايگزين خدا ميپندارد و با پرستش هواي نفس خود يا ديگراني مثل خود، به دنبال رضايت خود يا ديگران است! حال آنكه انسان در علوم انساني متعالي به دنبال رضايت خالق خويش است، حتي اگر با رضايت خودش تضاد داشته باشد. در بُعد انگيزشي در علوم انساني متعالي، گرايشهاي عاقلانه اهميت دارند و ساير قواي انسان(شهويه، غضبيه و وهميه) بايد تحت اشراف و فرمان عقل قرار بگيرند؛ حال آنكه در علوم انساني متداني، منشأ گرايشهاي انسان، شهوت و خشونت و سلطه يا تركيبي از آنهاست. در بُعد آفرينشي، در علوم انساني متعالي، انسانيتِ انسان به روح اوست؛ لذا حيّ متألّه معرفي ميشود و در مقابل، علوم انساني متداني، معطوف به طبيعت انسان است و او را حيوان ناطق ميداند. نتيجه گيري: بايد در علوم انساني اسلامي(متعالي)، قواعد و قوانين و نظرياتي كه از قرآن كريم و سيرۀ انبيا و اولياي الهي، به ويژه پيامبر اعظم(ص) استنباط ميشود، توسط دانشگاهيان و به ويژه حوزويان، استخراج و تدوين و تدريس و در جامعه پياده شود.

Objectives: The present study intends to elucidate the trancendental insight Principles of human sciences, motivation principals and creative principals from the Holy Quran, s point of view. Method: The method of the research is exploratory- deductive. Results: The results of the survey from insight aspect indicate that human being is an alternation of god in trancendental human sciences insight while man considers him as alternative of god in common humanity and follows his or others sensual passion.human being in trancendental humanity intends to seek the satisfaction of the creator; even if it is against his own desires. the results of the survey from motivation aspect indicate that rational tendencies are more highlighted in trancendental humanity and other forces such as desire, anger and estimative powers should be under the supervision of rationality ; while human,s tendencies are rooted in lust, harshness and sovereinty in common humanity. The results of the survey from creative aspect indicate that the humanhood of the man is rooted in his soul in trancendental humanity; therefore he is called alive theologian [hayye motaalleh]. In contrast the common humanity is rooted in the nature of the man and he is called rational animal. Conclusion: The author of the article conclude that based on the Islamic human sciences (transcendental humanities) the rules and theories of the holly quran and biography of the holly prophets – mohammad [P.B.U.H.] in particular – have to be written and taught in universities and particulary seminaris [houzeh] and practiced in society.