ارزيابي تنوع ژنتيكي ژنوتيب هاي گندم نان ايراني و خارجي با استفاده از نشانگرهاي SSR

Evaluation of Genetic diversity in Iranian and Exotic wheat genotypes using SSR markers

گندم از جمله قديمي ترين و مهم ترين گياهان زراعي مورد استفاده انسان است. به طور حتم موفقيت در برنامه اصلاحي در گرو ميزان تنوع ژنتيكي است. روش هايي مختلفي براي تخمين تنوع ژنتيكي مورد استفاده قرار مي گيرد. از جمله آن ها مي توان ثبت شجره، خصوصيات مورفولوژيكي و نشانگرهاي مولكولي را نام برد. هدف از اين پژوهش بررسي تنوع ژنتيكي 35 ژنوتيپ گندم نان بر اساس نشانگرهاي ريزماهواره بود. براي اين منظور از 15 جفت آغازگر ريزماهواره استفاده شد. تعداد آلل هاي مشاهده شده توسط 13 نشانگر مورد استفاده بين دو تا 11 بود كه بيش ترين تعداد آلل مربوط به نشانگر 5D–Xgwm190 و كم ترين تعداد آلل مربوط به نشانگر Xcn13-6B بود. ميانگين كل آلل هاي مشاهده شده در مجموع مكان هاي ژني 6/84 به دست آمد. آغازگرهاي WMC420 و BARC328 باند قابل امتيازدهي تكثير نكردند. محتواي اطلاعات چندشكلي (PIC) از 0/11 تا 385 با ميانگين 0/22 متغير بود. ميزان تنوع ژني مشاهده شده براي مكان هاي ژني از 0/107 تا 357 با ميانگين 0/214 به دست آمد. بر اساس ضرايب تشابه به دست آمده، ارزش هاي تشابه دامنه اي از 0/90 تا 0/98 درصد را نشان دادند. بيش ترين تشابه ژنتيكي بين ژنوتيپ هاي تركيه و ايران و كم ترين آن بين ژنوتيپ هاي عراق و افغانستان مشاهده شد. بر اساس نتايج حاصل، بالاترين ضريب كوفنتيك (0/73 =r) مربوط به زماني بود كه از روش جاكارد براي تشكيل ماتريس تشابه و از الگوريتم UPGMA براي ترسيم نمودار درختي استفاده شد. بنابراين نمودار درختي حاصل از اين روش ملاك دسته بندي قرار گرفت. تجزيه خوشه ايژنوتيپ ها را در چهار گروه طبقه بندي كرد.

Wheat is one of the oldest cultivated and the most important crop plant that has been used by humans. Success of any breeding program depends on the amount of genetic diversity. There are several methods to estimate genetic diversity such as pedigree, pattern morphological traits and molecular markers. This study was conducted to study genetic diversity among 35 bread wheat genotypes using SSR markers. Fifteen SSR primer pairs were used to explore the genetic diversity of the diverse population of bread wheat. The number of alleles observed by the fifteen markers were ranged from two to 11. The marker Xgwm190-5D had the highest number of alleles and the lowest number of alleles was associated with the markers Xcn13-6B. Average of observed alleles in the total of loci was 6/84. Wmc420 and BARC328 band amplification primers were not scored. Polymorphism information content (PIC) varied from 0.11 to 0.385 with an average of 0.22. The genetic diversity observed for the loci ranged from 0.107 to 0.357 with an average of 0.214. Based on similarity coefficients obtained from 0/90 to 0/98 percent showed similar values. The highest genetic similarity was found between genotypes from Turkey and Iran, and the lowest was observed between genotypes from Iraq and Afghanistan. Based on the results, the highest Cophenetic coefficient (r= 0/73) was observed when the Jacard method and UPGMA algorithm were used to create similarity matrix and to draw the dendrogram, respectively. Therefore, the dendrogram resulted of this method was considered for clustering. Cluster delineating the genotypes into four groups.