برنامه ريزي راهبردي توسعة عرصة اجتماعي- امنيتي زيارت در شهر مشهد

گردشگري زيارتي، واجد وجه اجتماعي تأثيرگذاري هم در ميان زائران و هم در جامعۀ ميزبان است. شهر مشهد، دومين كلان‌شهر زيارتي جهان اسلام با ميزباني سالانه بيش از ده ميليون زائر نيازمند توجه و برنامه‌ريزي ويژه در تمامي حوزه‌ها – به ويژه عرصۀ اجتماعي زيارت است. مقالۀ حاضر به دنبال ارائۀ شناختي از وضعيت اجتماعي زيارت در شهر مشهد براي تدوين برنامۀ راهبردي توسعۀ عرصۀ اجتماعي زيارت در شهر مشهد است. بدين ترتيب ابتدا حوزۀ مفهومي عرصۀ اجتماعي- امنيتي تعريف و سپس با رويكرد برنامه‌ريزي راهبردي نقاط قوت و ضعف، فرصت‏ها و تهديدهاي عرصۀ زيارت شهر مشهد به شيوۀ مصاحبه با زائران و ساير ذي نفعان كليدي شناسايي گرديد و بر مبناي آن مأموريت، چشم‏انداز، اهداف و راهبردهاي متناظر با اين عرصه ارائه گرديد. نتايج تحقيق حاكي از آن است كه براي تحقق چشم‌انداز بايستي بر راهبردهاي افزايش امنيت و احساس امنيت زائران، فرهنگ‌سازي در بين زائران، تقويت فرهنگ ميزباني مجاوران، اطلاع‌رساني به زائران، تغيير الگوي سفر و ايجاد الگوهاي متوازن سفرهاي زيارتي در طول سال، سرمايۀ اجتماعي، تقويت سيستم‌هاي نظارتي، استانداردسازي رويه‌هاي رفتاري و هم‏افزايي قواي نهادهاي قضايي و امنيتي تمركز كرد.