بررسي توان خودمراقبتي و عوامل مرتبط با آن در بيماران همودياليزي

Self-care Agency and Its Influential Factors in Hemodialysis Patients

امروزه همودياليز يكي از رايج ترين روش هاي درماني به دنبال نارسايي مزمن كليه مي باشد. بيماران تحت درمان با همودياليز دچار محدوديت هايي در عملكرد جسمي، رواني و اجتماعي خود مي گردند و فعاليت هاي خود مراقبتي در اين بيماران مي تواند نقش موثري در سازگاري آن ها با فرآيند بيماري داشته باشد. اين مطالعه با هدف تعيين توان خودمراقبتي و عوامل مرتبط با آن در بيماران همودياليزي انجام شده است.روش بررسي: پژوهش حاضر مطالعه اي مقطعي است كه بر روي بيماران مراجعه كننده به بخش همودياليز مركز آموزشي درماني رازي شهرستان رشت در سال 1396 انجام گرفت كه در آن 126 بيمار با روش نمونه گيري تصادفي انتخاب شدند. ابزار گردآوري داده ها در اين پژوهش پرسشنامه ي دو بخشي شامل اطلاعات فردي - اجتماعي و شكل تعديل يافته نسخه چيني مقياس 28 گويه اي ارزيابي توان خودمراقبتي بود. اطلاعات پس از جمع آوري با آماره هاي توصيفي (ميانگين، انحراف معيار، درصد، فراواني) و آزمون هاي تحليلي (تي تست مستقل، ضريب همبستگي، آناليز ئاريانس و رگرسيون لجستيك) مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت.يافته ها: حدود 71.4 درصد از بيماران داراي توان خود مراقبتي مطلوب بودند. ارتباط آماري معني داري بين سن با توان خود مراقبتي وجود داشت (0.013=p). همچنين سطح تحصيلات با توان خودمراقبتي ارتباط آماري معني داري داشت (0.0001˂p) .در بررسي به عمل آمده بر اساس مدل رگرسيون لجستيك نتايج نشان داد كه هرچه سن بيماران از ميانگين سني كل بيماران مورد مطالعه بالاتر بود توان خودمراقبتي اين بيماران به ميزان 1.5 برابر كاهش پيدا كرده بود. نتيجه گيري كلي: اگر چه در مطالعه ي حاضر بيشتر بيماران تحت درمان با همودياليز داراي توان خودمراقبتي مطلوبي بودند اما نتايج اين مطالعه نشان مي دهد كه اين بيماران به علت افزايش سن، فرايند درماني و مشكلاتي كه ناشي از بيماري براي آن ها ايجاد مي شود، دچار محدوديت هايي در مراقبت از خود مي گردند. بنابراين توصيه مي شود تا به منظور هرچه بهتر شدن توان خودمراقبتي اين بيماران، تدابيري در برنامه هاي مراقبتي آنان گنجانده شود تا بيمار به عنوان عضوي از تيم مراقبتي در مراقبت از خود مشاركت كامل داشته باشد.

Hemodialysis is currently a common treatment for chronic renal disease, which is associated with numerous limitations in the physical, mental and even social function of the patients. As such, self-care activities could significantly help hemodialysis patients to adapt to the course of their disease. The present study aimed to determine self-care agency and its influential factors in hemodialysis patients. Materials & Methods: This cross-sectional was conducted on the patients referring to Razi Educational- Therapeutic Hemodialysis Center in Rasht, Iran in 2017. In total, 126 patients were selected via random sampling. Data were collected using a two-section questionnaire of sociodemographic characteristics and modulated Chinese version of 28-statement self-care agency. Data analysis was performed using descriptive statistics (mean, standard deviation, frequency, and percentage) and analytical tests (independent t-test, correlation-coefficient, analysis of variance, and logistic regression analysis). Results: Approximately 71.4% of the patients had optimal self-care abilities, and a significant correlation was observed between age and self-care agency (P=0.013). Moreover, education level was significantly correlated with self-care agency (P<0.0001). The logistic regression analysis also indicated that the increased age of the patients from the mean age was associated with the reduction of their self-care agency by 1.5 times. Conclusion: Although the majority of the patients had optimal self-care abilities, the results also indicated that with increased age and due to the treatment procedure and disease complications, hemodialysis patients were faced with limitations in proper self-care. Therefore, it is recommended that proper measures be taken regarding the care program of these patients, so that they could fully contribute to their care process as a member of the healthcare team.