عنوان مقاله :
بازخواني اخلاقيِ مسئله گوشتخواري در عرفان اسلامي
پديد آورندگان :
شعباني ، محسن دانشگاه قم - دانشكده الهيات , دباغ ، سروش دانشگاه تورنتو - دپارتمان مطالعات تاريخي
كليدواژه :
تصوف , گياه خواري , ديگر دوستي , فضيلتگرايي اخلاقي , اخلاق حيوانات
چكيده فارسي :
گياه خواري يك سنت شرقي است. اعتقاد بر اين است كه شكل گيري اين سنت در غرب، چه در ميان فيلسوفان اخلاق و چه در ميان مردم عادي تحت تاثير آموزه هاي آيين بودا و دين هندو شكل گرفته است. بر اساس اين نگاه، خوردن گوشت مستلزم نقض يك قاعده اخلاقي و از اين رو اخلاقا نارواست. گوشت خواري به منظور رعايت حقوق حيوانات و اجتناب از انجام رفتاري غير اخلاقي نسبت به حيوانات ترك مي شود. استدلال هاي مخالف گوشت خواري در اين سياق صبغه اي ديگر محور دارند، با اين توضيح كه حيوانات را نيز مصاديق مفهوم ديگري مي دانند. از سويي ديگر ترگ گوشت خواري در ميان برخي صوفيان نيز رايج بوده است. عده اي بر اين عقيده اند كه ترك گوشت خواري در تصوف نيز تحت تاثير مكاتب هندي بوده است و صوفيان گوشت خواري را اخلاقا ناروا مي دانند. مولفين اين مقاله بر اين باورند كه عمل به اين سنت در ميان عارفان مسلمان تحت تاثير ساير مكاتب نبوده و مباني ترك گوشت خواري در ميان آنان با پيروان مكاتب هندي و فيلسوفان اخلاق معاصر متفاوت است. ترك گوشت خواري در تصوف بيشتر مبنايي انسان محورانه و نه ديگر محورانه داشته و بيشتر كاركردي سلوكي دارد. از اين رو گوشت خواري در تصوف، علي الظاهر، يك مسئله اخلاقي نيست. با اين حال، گمان مي شود كه با مد نظر قرار دادن اخلاق فضيلت گرا مي توان تبييني اخلاقي از ترك گوشت خواري در ميان صوفيه به دست داد.
عنوان نشريه :
پژوهشهاي عقلي نوين
عنوان نشريه :
پژوهشهاي عقلي نوين