طراحي الگوي اخلاق حرفه‌اي معلمان: يك مطالعه آميخته

وجود اخلاق در آموزش‌وپرورش باعث رشد، تعالي و بالندگي آموزش‌وپرورش و به‌تبع آن كل كشور مي‌شود. پژوهش حاضر با استفاده از رويكردهاي آميخته اكتشافي به شناسايي ابعاد و نشانگان تشكيل‌دهنده اخلاق حرفه‌اي معلمان و رعايت آن مي‌پردازد. داده‌هاي كيفي با استفاده از مصاحبه نيمه‌ساختاريافته از 16 نفر مطلعان كليدي و داراي تجربه زيسته در حوزه اخلاق حرفه‌اي معلمان كه از طريق نمونه‌گيري هدفمند و روش گلوله برفي شناسايي شده بودند گردآوري شد. يافته‌هاي كيفي با استفاده از روش‌هاي كدگذاري باز، محوري و انتخابي تحليل شد. نتايج به‌دست‌آمده نشان دادند، اخلاق حرفه‌اي معلمان داراي هشت مؤلفه اساسي است كه عبارت‌اند از: معنويت؛ شخصيت؛ خودشناسي؛ مسئوليت اخلاقي در قبال دانش‌آموزان؛ مسئوليت اخلاقي در قبال اوليا و سرپرستان؛ مسئوليت اخلاقي در قبال حرفه و همكاران؛ مسئوليت اخلاقي در قبال سازمان و اداره؛ و مسئوليت اجتماعي. بر اساس اين يافته‌ها پرسش‌نامه بخش كمي تدوين گرديد و بين 387 نفر از معلمان آموزش‌وپرورش شهر تهران كه به روش خوشه‌اي چندمرحله انتخاب شده بودند توزيع شد. نتايج حاصل از بخش كمي نشان دارد، معلمان شهر تهران معتقدند مسئوليت اخلاقي در قبال اوليا بيشتر از ديگر مؤلفه‌ها، و مسئوليت اخلاقي در قبال سازمان و اداره كمتر از ديگر مؤلفه‌ها رعايت مي‌شود. لذا پيشنهاد مي‏شود مسئولان آموزش‏وپرورش ضمن شناخت عوامل بي‌اعتمادي معلمان موجبات اعتماد ايشان را فراهم نمايند. همچنين تدوين و معرفي منشور اخلاق حرفه‌اي معلمان و احصا كدهاي رفتاري ذيل اين منشور و انعقاد ميثاق‌نامه اخلاقي حرفه‌اي معلمان در ارتقا اخلاق حرفه‌اي معلمان مؤثر است.