تحليل ديدگاه‌هاي برنامه‌ريزي و پيشرفت پايدار فضايي با تأكيد بر تقويت شهر‌هاي كوچك

تحليل و تبيين ديدگاه‌هاي برنامه‌ريزي فضايي ضرورتي است كه در كشور‌هاي درحال‌توسعه، به‌ويژه ايران، كمتر به آن توجه شده است؛ به اين معنا كه رشد سريع شهرها و ناهمگوني گسترۀ وسيعي از فضا‌هاي جغرافيايي اين جوامع، با تعادل بنيادين در اكثر شهرها، به‌ويژه در شهر‌هاي بزرگ و كلان‌شهرها، همراه نبوده است. بررسي وضع موجود برنامه‌ريزان را ناگزير كرده است كه به برنامه‌ريزي و آمايش در مقياس‌هاي خرد و در قالب شهر‌هاي كوچك توجه كنند؛ زيرا در اين صورت است كه مي‌توان با استفاده از منابع محلي به توسعۀ پايدار فضايي دست يافت. پژوهش حاضر با استفاده از روش‌شناسي توصيفي ـ تحليلي درصدد نظريه‌پردازي در حوزۀ مطالعات شهر‌هاي كوچك از منظر پيشرفت پايدار است. اين امر علاوه‌براينكه به تكميل و ارتقاي بحث‌هاي متنوع درمورد نقش‌آفريني آن‌ها در توسعۀ حوزۀ درون‌شهري و پسكرانۀ روستايي كمك مي‌كند، در مطالعات گستردۀ شبكه‌هاي سكونتگاهي ملي، منطقه‌اي و محلي نيز از جايگاه ويژه‌اي برخوردار است. مطالعه و بررسي نظري و ماهيتيِ اين موضوع دايرۀ شناختي و ادراكي مباني نظري مطالعات شهري را نيز ارتقا مي‌دهد. نتايج حاصل از تحليل و مقايسۀ ديدگاه‌هاي مطرح‌شده نشان مي‌دهد كه ديدگاه تقويت و توسعۀ شهر‌هاي كوچك مبتني‌بر توسعۀ فضايي پايدار به‌واسطۀ نگاه همه‌جانبه به ساختار داخلي شهر‌هاي كوچك، نسبت‌به ساير ديدگاه‌ها، مزيت‌هاي ويژه‌اي دارد و نيز توانايي دارد كه با تأكيد بر پايداري اين شهرها، علاوه‌بر تقويت ساختار دروني آن‌ها، مناسبات و شرايط محلي و منطقه‌اي را نيز بهره‌مند و پايدار سازد.