مداخلۀ روسيه در بحران سوريه و اصل منع مداخله در جنگ‌هاي داخلي

ورود نظامي روسيه به جنگ‌ داخلي سوريه در سال 2015، سؤالات حقوقي متعددي را مطرح كرده است. اين سؤالات اغلب به مشروعيت چنين مداخله‌اي مربوط مي‌شود. اگر‌چه دولت روسيه مبناي اين اقدام را مقابله با تروريسم جهادي براساس رضايت دولت دمشق تعريف كرده است، برخي از تعارض چنين مداخله‌اي با اصلي به نام «ممنوعيت مداخله در جنگ‌هاي داخلي» سخن گفته‌اند. براساس اين اصل، دولت‌هاي خارجي نمي‌توانند به‌ سود هيچ‌يك از طرفين درگير اعم از دولت مركزي يا گروه‌هاي شورشي مداخله كنند. مؤسسۀ حقوق بين‌الملل در دهۀ هفتاد ميلادي قرن گذشته از عرفي شدن چنين اصلي سخن گفته است. با اين همه هنوز در زمينۀ عرفي شدن اين قاعده اجماع كاملي وجود ندارد. مقالۀ حاضر با بررسي رويۀ دولت‌ها و شوراي امنيت در خصوص بحران سوريه و ديگر بحران‌هاي مشابه معاصر به اين نتيجه رسيده است كه امروزه به‌دشواري مي‌توان از وجود چنين محدوديتي براي مداخله در جنگ‌هاي‌ داخلي به سود دولت مركزي سخن گفت. به‌عبارت ديگر، درحالي‌كه در مورد حمايت از گروه‌هاي شورشي محدوديت‌هاي مداخله همچنان پابرجاست، صرف رضايت معتبر دولت مركزي نافي مسئوليت دولت خارجي است كه عليه شورشيان و به سود دولت مركزي اقدام به مداخله مي‌كند.