امام مهدي (عج) از ديدگاه محي‌الدين ابن‌عربي و صدرالدين قونوي

مهدويت و ظهور يكي از مسائل مورد اتفاق بين همه‌ مذاهب كلامي و فقهي اسلام است و تفاوت‌هاي موجود، نه اختلاف عقيده در اصل نظريه بلكه اختلافاتي فرعي در مواردي مانند شرايط تولد و يا ظهور است. عرفان نيز مانند ديگر جنبه‌هاي اسلام در اعتقاد به اين اصل نه تنها با ديگر شاخه‌هاي اسلامي مشترك است؛ بلكه تأكيد بيشتري بر اين اصل داشته است. زيرا ولايت كه ارتباط تنگاتنگي با اين موضوع دارد از اركان عرفان اسلامي به شمار مي‌رود و ولايت و ختم آن از موضوعات بسيار مهم و البته مناقشه‌انگيز در عرفان است. عرفا و محققان شيعي به اتفاق ختم ولايت خاصه را از آن امام مهدي4 دانسته‌اند، اما در بين عرفاي سني مذهب، در اعتقاد به اين موضوع اختلاف وجود دارد. پژوهش پيش رو در پي آن است كه نظر ابن‌عربي و ممتازترين شاگرد وي، صدرالدين قونوي را درباره‌ي امام مهدي (عج) بررسي كند. براي اين مهم ناگزير طرح مسائلي در باب ولايت و ختم ولايت لازم مي‌آيد. پس از توضيحات در باب اهميت و جايگاه اين بحث در عرفان اسلامي، نگاه ابن‌عربي و صدرالدين به ختم ولايت و جايگاه امام مهدي (عج) از خلال مهم‌ترين آثارشان و شارحان و مفسران بررسي شده و پس از آن به نگاه كلي ايشان به ويژگي‌ها و منزلت امام مهدي (عج) مي‌پردازد.