نقش انتظار و انديشه مهدويت در اخلاق شهروندي

با توجه به پديده پرشتاب جهاني‌شدن مفهوم «شهروند جهاني» با عبور از محدوديت‌ها و مرزهاي سرزميني و بهره‌گيري از هنجارها و ارزش‌هاي مشترك انساني، ايجاد جهان‌شهري اخلاقي را نشانه رفته است. اين معنا با جامعه مطلوب مورد نظر اسلام شباهت بسياري دارد. خاصه آن‌كه قرآن مجيد سرنوشت نهايي بشريت را حاكميت اهل ايمان و تقوا مي‌داند و وراثت مستضعفين بر زمين را بشارت مي‌دهد. بنابراين منتظرانِ مصلح كل را كه با كليدواژه «جامعه مهدوي» انگاره‌سازي شده است مي‌توان شهرونداني دانست كه تابعيت آنان نه به مرزهاي جغرافيايي، بلكه به قلمرو ايماني آنان مربوط مي‌شود. بر اين اساس انتظار فرج را به مثابه يك شهر، و منتظران را چونان شهرونداني منظور مي‌كنيم كه وظيفه‌ اصلي آنان تمهيد مقدمات و تأمين شرايط لازم براي ظهور منجي عالم بشريت است. اين جستار با استفاده از روش توصيفي _ تحليلي و با رويكرد كتابخانه‌اي اصلي‌ترين مؤلفه‌هاي اخلاق شهروندي را بر مبناي فرهنگ انتظار و انديشه مهدويت واكاوي و تبيين مي‌كند. از اين پژوهش چنين برمي‌آيد كه عليرغم آن‌كه شهروندي با مفاهيمي چون مدرنيته و سكولاريسم ملازمت دارد، لكن مؤلفه‌هاي اخلاق شهروندي در فرهنگ انتظار معنايي ژرف‌تر و گستره‌اي وسيع‌تر مي‌يابد.