پهنه بندي حفاظتي آبخوان كارستي تنگه كناره ياسوج با روش COP

منابع آب كارستي از مهمترين منابع تأمين كننده آب مورد نياز مردم جهان است كه 25-20 درصد از جمعيت جهان به آنها وابسته­اند؛ اين منابع تحت فشار فزاينده­اي قرار دارند و به دليل ماهيت تغذيه نقطه­اي به مديريت ويژه­اي نياز دارند. در اين پژوهش، با تهيه نقشه آسيب­پذيري آبخوان كارستي تنگة كنارة ياسوج با استفاده از روش COP، ضمن تبيين زون­هاي­ حفاظتي، محدوديت­هاي پيشنهادي نيز ارائه گرديد. در ابتدا اطلاعات و نقشه­هاي زمين­شناسي و توپوگرافي مربوط به منطقه مورد نظر جمع­آوري و براي انتقال به محيط GIS رقومي شدند. براي تهيه داده­ها، نقشه­ها و اطلاعات مورد نياز در رابطه با وضعيت كارست­شدگي، خاك و پوشش گياهي چند نوبت بازديد و پيمايش ميداني به عمل آمد. سپس، تمامي عمليات و محاسبات رياضي براي تهيه نقشه عوامل و زيرعامل­هاي مد‌نظر در روش COP شامل عامل لايه­هاي پوششي (O)، عامل تمركز جريان (C) و عامل بارش (P) در محيط GIS انجام گرديد. نتايج نشان داد كه مقدار آسيب­پذيري آبخوان كارستي منطقه بين 6/ 0 تا 2/ 4 مي­باشد كه نشان­دهنده دامنه آسيب­پذيري خيلي كم تا زياد است به طوري كه سطح طبقه با آسيب­پذيري زياد، 6 /1 درصد از سطح محدوده مورد مطالعه است كه بر روي سازند دورة كواترنر و مساحت محدوده با طبقه آسيب­پذيري متوسط 1 /77 درصد است كه عمدتا بر روي سازند آسماري، قرار گرفته است؛ همچنين بيشترين مساحت طبقه با آسيب­پذيري كم با سطح 2 /21 درصدي، بر روي سازندهاي پابده، گورپي و رازك واقع شده است. در نهايت، سه محدوده حفاظتي I ،IIوIII به ترتيب براي نواحي با درجه آسيب­پذيري زياد، متوسط وكم و خيلي كم در نظر گرفته شد كه در قالب نقشه حفاظتي همراه با محدوديت­هاي ويژه هر زون، ارائه گرديد. به طور كلي مي­توان مهمترين عوامل موثر بر حساسيت را به ترتيب اهميت، مقدار بارش، تمركز جريان و لايه­هاي پوششي دانست.