مقايسه اثربخشي شناخت درماني مبتني بر ذهن آگاهي و اصلاح سوگيري توجه بر علائم روان شناختي در بيماران مبتلا به ديابت نوع 2: يك مطالعه نيمه تجربي

THE EFFECTIVENESS OF MINDFULNESS BASED COGNITIVE THERAPY an‎d ATTENTION BIAS MODIFICATION ON PSYCHOLOGICAL SYMPTOMS IN PATIENTS WITH TYPE 2 DIABETES

پيش زمينه و هدف ديابت ازجمله بيماري هاي متابوليك و يك اختلال چندعاملي است كه با افزايش مزمن قند خون يا هيپرگلسيمي شخص مي شود. پژوهش حاضر با هدف مقايسه اثربخشي شناخت درماني مبتني بر ذهن آگاهي و اصلاح سوگيري توجه بر علائم روان شناختي در بيماران مبتلا به ديابت نوع 2 انجام گرفته است. مواد و روش كار اين تحقيق از نوع مداخله اي مي باشد. در اين پژوهش از طرح نيمه تجربي پيش آزمون- پس آزمون با گروه كنترل استفاده گرديد. جامعه آماري، شامل تمامي بيماران ديابتي در شهر كرمان بود. در اين پژوهش از شيوه نمونه گيري در دسترس استفاده گرديد. بدين منظور با توجه به ملاك هاي ورود و خروج، تعداد 75 نفر از بيماران ديابتي نوع 2 به عنوان گروه نمونه انتخاب شدند و به طور تصادفي در 3 گروه، شامل دو گروه آزمايشي و يك گروه كنترل جايگزين شدند. اطلاعات لازم، از اجراي آزمون دات پروب و پرسشنامه علائم روان شناختي DASS-21 در مرحله پيش آزمون و پس آزمون جمع آوري شد. سپس روي گروه اول، شناخت درماني مبتني بر ذهن آگاهي و روي گروه دوم اصلاح سوگيري توجه اعمال گرديد، اما گروه كنترل به روند طبيعي خود ادامه داد و سرانجام آزمودني هاي هر سه گروه مجددا با ابزارهاي پژوهش ارزيابي شدند. داده هاي به دست آمده با نرم افزار SPSS-23 و روش تحليل كوواريانس مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. يافته ها نتايج اين پژوهش نشان داد كه شناخت درماني مبتني بر ذهن آگاهي و اصلاح سوگيري توجه سبب كاهش معني دار علائم روان شناختي (افسردگي، اضطراب و استرس) در بيماران مبتلا به ديابت نوع 2 مي گردد (0.05>P). بحث و نتيجه گيري يافته هاي پژوهش مويد اثربخشي شناخت درماني مبتني بر ذهن آگاهي و اصلاح سوگيري توجه در كاهش علائم روان شناختي بيماران مبتلا به ديابت نوع 2 است.

Background & Aims: The purpose of this study was to compare the effectiveness of mindfulness based cognitive therapy and attention bias modification onpsychological symptomsin patients with type 2 diabetes. Materials & Methods: This research is an interventional study.The research method was quasiexperimental design with pretest-posttest with control group. The statistical population of this study included all diabetic patients in Kerman. Convenient sampling method was applied for this research. According to the entry and exit criteria, 75 patients with type 2 diabetes were selected and randomly divided into 3 groups, two experimental and one control group. Data needed for this study was collected from Dot probe test and psychological symptom questionnaire (Dass-21) in the pre-test and post-test with demographic information, history and characteristics of diabetes. Then, the first group received mindfulness based cognitive therapy (MBCT), and the second group received attention bias modification (ABM), but the control group did not receive any interventions. Finally, the subjects of the three groups were evaluated with research tools. In order to analyze the statistical data, analysis of covariance (ANCOVA) was conducted using SPSS (version 23). Results: The results showed that mindfulness based cognitive therapy and attention bias modification caused significant decrease in psychological symptoms (depression, anxiety and stress) in patients with type 2 diabetes. Conclusion: The results of this study confirmed the effectiveness of mindfulness based cognitive therapy and attention bias modification in psychological symptoms in patients with type 2 diabetes.