بررسي تغييرات سطح زير كشت و سودآوري محصول پنبه در اثر اعمال سياست هاي حمايتي دولت: مطالعه موردي شهرستان گرگان

پنبه به‏عنوان يك محصول راهبردي نقش مهمي در ايجاد اشتغال، ارزآوري و افزايش درآمد در بخش كشاورزي و صنايع وابسته دارد كه همواره مورد توجه دولت بوده است. طي دو دهه اخير، به‏دليل بالا بودن هزينه هاي توليد و افزايش واردات پنبه، سطح زير كشت اين محصول در شهرستان گرگان به‏عنوان يكي از مناطق توليدكننده عمده پنبه كاهش چشمگيري داشته است. بر اين اساس، در مطالعه حاضر، به بررسي تأثير سياست هاي حمايتي دولت بر سطح زير كشت پنبه شهرستان گرگان با استفاده از الگو برنامه ريزي رياضي اثباتي پرداخته شد. اطلاعات لازم از طريق تكميل تعداد 295 پرسشنامه با استفاده از روش نمونه گيري تصادفي طبقه اي از بهره برداران زيربخش زراعت شهرستان گرگان در سال زراعي 94-1393 جمع آوري شد. محصول پنبه در قالب نظام هاي كشت مختلف (مانند تك كشتي، كشت متوالي و كشت مخلوط) در الگو لحاظ شد و سياست هاي حمايتي دولت نيز در سه بخش قيمت گذاري محصول پنبه، اعطاي يارانه به نهاده هاي توليد محصول پنبه و پرداخت مستقيم به توليدكنندگان پنبه مورد بررسي قرار گرفت. نتايج نشان داد كه در بين سياست هاي مختلف حمايتي دولت، اعمال يارانه به نهاده هاي توليد سودآوري مثبت داشته است، به‏گونه‏اي كه سياست برداشت مكانيزه پنبه با 1.78 درصد تغييرات نسبت به شرايط موجود بيشترين سودآوري را داشته است. طبق يافته هاي مطالعه حاضر، پيشنهاد مي شود كه با اتخاذ سياست هاي اعمال يارانه به نهاده هاي توليد، امكان افزايش سطح زير كشت پنبه در شهرستان گرگان فراهم شود.