بازخواني واقعۀ غدير در دو غديريۀ احمد محمّد الشّامي و اديب الممالك فراهاني

بازخواني رويدادهاي مهمّ تاريخي و به ويژه مذهبي، ازجمله موضوعات مورد توجّه شاعران مسلمان است. واقعه غدير خم، يكي از مهم ترين اين رويدادهاي تاريخي است كه در شعر بسياري از شاعران معاصر بازخواني و تحليل شده است. جستار پيش رو ضمن معرّفي دو شاعر شيعه عرب و فارس، يعني احمد محمّد شامي و اديب الممالك فراهاني، نحوه نگرش آن دو را نسبت به اين رويداد مهم سنجش و ارزيابي كرده است. يافته هاي پژوهش كه در چارچوب مكتب آمريكايي ادبيّات تطبيقي و با روش توصيفي - تحليلي انجام شده، بيانگر آن است كه هردو شاعر، با هدف تأكيد بر لزوم پيروي از حاكمان مسلمان از بُعد سياسي زندگاني حضرت علي (ع)، ضمن بازخواني اين واقعه در كنار برشمردن برخي حوادث مهمّ روزگار حضرت علي (ع)، قصيده خود را به پادشاه روزگار خود تقديم كرده اند؛ همچنين يافته ها نشان دهنده برخي تفاوت ها و شباهت ها در شعر دو شاعر است. مهم ترين شباهت هاي دو قصيده، مقدّمه غزلي و استناد به آيات قرآني و احاديث است. درمورد تفاوت ميان دو قصيده نيز مي توان گفت احمد شامي بيشتر توجّه خود را به شخصيّت حضرت علي (ع) و صفات ايشان و نيز حوادث پيش و پس از واقعه غدير معطوف كرده و كمتر به جزئيات آن پرداخته است؛ درحالي كه اديب الممالك، حادثه غدير را با جزئيات بيشتري مطرح كرده و كمتر به حوادث ديگر اشاره كرده است.