مشاركت خيّرين در تأمين مالي نظام سلامت ايران

Donors’ Participation in Financing Health System of Iran

مقدمه: نظام سلامت ايران با‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ افزايش روز‌افزون هزينه‌ها و كمبود منابع مواجه است. توسعه مشاركت مالي خيّرين يكي از راه‌كارهاي تقويت مالي نظام سلامت است. اين پژوهش با هدف تبيين نحوه مشاركت خيّرين در تأمين مالي نظام سلامت ايران انجام شد. روش كار: مطالعه حاضر در سال 1397 به‌صورت كيفي با استفاده از مصاحبه‌ و تحليل اسناد انجام شد. مصاحبه‌ي نيمه ساختار‌يافته با 38 نفر از خيّرين سلامت و 26 نفر از سياست‌گذاران، مديران و كارشناسان حوزه معاونت اجتماعي وزارت بهداشت و دانشگاه‌هاي علوم پزشكي كشور انجام شد. همچنين، قوانين، مقررات و اسناد مربوط به امور خيريه سلامت شناسايي گرديد. از روش تحليل محتوايي براي تحليل داده‌ها استفاده شد. يافته‌ها: نحوه‌ي مشاركت خيّرين در تأمين مالي نظام سلامت به دو صورت جذب و هزينه‌كرد منابع مالي است. خيّرين سلامت از طريق مؤسسات خيريه سلامت، مجمع خيّرين سلامت، توزيع صندوق كمك مالي ميان اقشار مختلف جامعه، شبكه‌هاي اجتماعي فضاي مجازي و برگزاري مراسم هدف‌مند، منابع مالي مورد نياز براي بخش سلامت را جذب مي‌كنند. آن‌ها منابع مالي جذب شده را صرف توسعه‌ي فضاهاي فيزيكي، تأمين تجهيزات و مواد مصرفي، پرداخت حقوق و دستمزد كاركنان سازمان‌هاي بهداشتي-درماني و پرداخت هزينه‌هاي خدمات سلامت بيماران مي‌كنند. نتيجه‌گيري: خيّرين نقش به‌سزايي در تأمين مالي، توسعه‌ي منابع، ارائه‌ي خدمات سلامت و حمايت مالي بيماران در نظام سلامت ايران برعهده دارند. بنابراين، سياست‌گذاران و مديران نظام سلامت با برنامه‌ريزي، سازمان‌دهي، هدايت و نظارت صحيح بايد مشاركت خيّرين را هدف‌مند نموده، از موازي‌كاري‌ها و اتلاف منابع اجتناب كنند.

Background: Iran’s health system faces rising costs and resource scarcity. Donors’ financial contribution is one of the ways to strengthen the country’s health system financing. The purpose of this study was to explore the ways of donors’ participation in financing Iran’s health system. Methods: This qualitative study was performed using semi-structured interviews with 38 donors and 26 managers in Social Affiars Deputy of the Ministry of Health and universities of medical sciences in 2017 - 2018. In addition, document analysis was performed using related laws, regulations, policies, plans, etc. Content analysis was used to analyze the data. Results: Donors are involved in collecting charitable funds and spending them in the health system. They participate in collecting charitable funds through health charity organizations and councils, distributing donation boxes among the community, crowdfunding in social networks, and holding purposeful events. Donors spend the collected money for developing and expanding healthcare organizations, purchasing healthcare technologies and equipment, paying employees, and paying for poor patients’ healthcare bills. Conclusions: Donors have a significant role in financing the health system. Hence, healthcare policymakers and managers should plan, organize, direct, and supervise donors and charities to maximize their participation.