سنجش و تحليل سطح سواد زيست محيطي كشاورزان روستايي مطالعۀ موردي: روستاهاي دهستان زوارم شهرستان شيروان

بروز معضلات زيست‌محيطي و روند فزايندۀ آن، موضوع بحث بسياري از صاحب‌نظران است كه در چارچوب ديدگاه سواد زيست‌محيطي‌ بررسي مي‌شود. آنچه در اين زمينه درخور توجه است، نقش و اثر كشاورزان روستايي در كاهش مشكلات زيست‌محيطي است؛ زيرا بخش زيادي از زمين‌ها در قلمرو ملي براي انجام فعاليت‌هاي كشاورزي در اختيار روستاييان است كه در صورت نداشتن سواد زيست ‌محيطي به‌لحاظ دانش، نگرش و رفتار، سبب صدمات زيست‌محيطي جبران‌ناپذيري براي كيفيت زمين و محيط مي‌شوند. بر اين اساس، هدف از پژوهش حاضر مطالعۀ سطح سواد زيست‌محيطي كشاورزان در قالب سه بعد دانش، نگرش و رفتار است تا در‌صورت وجود كمبودهايي در اين زمينه با ترويج و آموزش كشاورزان روستايي برطرف شود. روش‌شناسي مطالعۀ حاضر از نوع توصيفي تحليلي است و با گردآوري اطلاعات كتابخانه‌اي و ميداني صورت گرفته است. جامعۀ آماري پژوهش، شامل تمام خانوارهاي كشاورزان روستايي دهستان زوارم شهرستان شيروان است كه با استفاده از فرمول كوكران تعداد 139 سرپرست خانوار از آنها براي نمونه انتخاب شدند. ابزار اصلي پژوهش، پرسشنامه‌اي است كه روايي آن با استفاده از پانل تخصصي و پايايي آن نيز با استفاده از ضريب آلفاي كرونباخ محاسبه شده است. نتايج يافته‌هاي پژوهش از طريق آزمون T نشان داد سطح دانش و آگاهي زيست‌محيطي كشاورزان روستايي در سطح متوسط و براي رفتار زيست‌محيطي پايين‌تر از حد متوسط است. همچنين، آزمون همبستگي نشان داد، بين ابعاد سواد زيست‌محيطي (دانش، نگرش، رفتار) ارتباط معنادار‌ و مستقيمي وجود دارد. در نهايت، با استفاده از مدل وايكور مشخص شد، كشاورزان روستاهاي مورد مطالعه به‌لحاظ برخورداري از سطح دانش، نگرش و رفتار زيست‌محيطي با يكديگر متفاوت هستند و برابر نيستند.