بررسي تبخير و تعرق واقعي در كاربري‌هاي مختلف اراضي مناطق كوهستاني با استفاده از الگوريتم سبال و تركيب تصاوير ماهواره‌اي MODIS و Landsat 8

تبخير و تعرق از مؤثرترين مؤلفه‌هاي بيلان آبي يك حوضۀ آبريز در مناطق خشك و نيمه‌خشك جهان است. هدف از اين پژوهش، بررسي و مقايسۀ دقت برآورد تبخير و تعرق واقعي كاربري‌هاي مختلف اراضي به‌وسيلۀ الگوريتم توازن انرژي در سطح زمين (سبال ) ويژۀ مناطق ناهموار و كوهستاني، در مقايسه با مقدار محاسبه‌شده به‌روش فائو پنمن مانتيث با تركيب دو سنجندۀ موديس  و لندست 8  هم‌زمان در شهرستان ملاير است. الگوريتم سبال با برآورد تمامي مؤلفه‌هاي انرژي در سطح زمين همچون شار تابش خالص، شار گرماي خاك و شار گرماي محسوس، قادر به برآورد تبخير و تعرق لحظه‌اي و روزانه است. در اين پژوهش، از هشت تصوير سنجندۀ موديس و تصوير لندست 8 هم‌زمان، طي سال‌هاي 2005 تا 2013 استفاده شد. داده‌هاي استفاده‌‌شدۀ هواشناسي شامل دماي بيشينه، دماي كمينه، رطوبت نسبي، ساعات آفتابي و سرعت باد، طي همين دورۀ آماري از ايستگاه سينوپتيك ملاير به دست آمد. براي بررسي ارتباط بين مقدارهاي تبخير و تعرق واقعي و كاربري اراضي در منطقۀ دردستِ مطالعه، از تابع Zonal Statistic استفاده شد. نتايج نشان داد كه در برآورد تبخير و تعرق روزانه، به‌طور ميانگين 0/43درصد اختلاف ميان روش سبال و روش فائو پنمن مانتيث وجود دارد؛ بنابراين مي‌توان تبخير و تعرق ساعتي و روزانه را براي منطقۀ دردستِ مطالعه با دقتي مناسب برآورد كرد. همچنين، نقشۀ كاربري اراضي منطقه با روش شيء‌گرا با دقت 88درصد و ضريب كاپاي 0/85 تهيه شد. نتايج نشان داد روش درون‌يابي پيكسل‌هاي موديس با پيكسل‌هاي لندست براي ارزيابي كاربري غالب در پيكسل تصوير موديس مؤثر بوده است و مقدار بيشينه تبخير و تعرق واقعي مربوط به كاربري‌هاي زراعت آبي و ديم و كمترين تبخير و تعرق مربوط به كاربري نواحي مسكوني است. كمترين انحراف معيار مربوط به مناطق آبي و بيشترين پراكنش ميانگين، مربوط به كاربري مراتع است.