بررسي ادراك روستاييان نسبت به تغييرات اقليمي و راهبردهاي سازگاري در شهرستان زابل

پژوهش حاضر با هدف بررسي ادراك روستاييان از تغيير اقليم و راهبردهاي مقابله با آن در شهرستان زابل انجام شده و پژوهشي توصيفي از نوع پيمايش پرسش‌نامه‌اي است. جامعۀ آماري پژوهش تمام روستاييان شهرستان زابل به تعداد 107282 نفر بودند و حجم نمونه از طريق فرمول كوكران 380 نفر تعيين شد. نتايج نشان دادند نيمي از پاسخگويان ادراك قوي و بسيار قوي از تغيير اقليم دارند. نتايج اولويت‌بندي راهبردها نشان دادند راهبردهاي حفاظتي، اقتصادي و اجتماعي به‌ترتيب اهميت بيشتري در مقابله با تغيير اقليم در منطقه دارند. بيشتر پاسخگويان به عواملي مانند كاهش سرمايه‌گذاري در توليد كشاورزي، فروش دارايي‌‌هاي مختلف، ذخيره‌سازي آب، بهبود روش‌هاي زراعي، مهاجرت به شهرها و مناطق اطراف و شركت در كلاس‌هاي آموزشي از بين راهبردهاي سه‌گانه توجه كرده‌اند. نتايج آزمون t و F نشان دادند متغيرهاي ادراك از تغيير اقليم، جنسيت، سطح سواد، سابقۀ كشاورزي، نوع شغل، مالكيت دام، داشتن بيمۀ خشكسالي و درآمد بر استفاده از راهبردهاي مقابله با تغيير اقليم مؤثرتر هستند. نتايج آزمون فريدمن نشان دادند محدوديت‌هاي فيزيكي، اجتماعي و اقتصادي مقابله با تغيير اقليم اهميت بيشتري در بين روستاييان دارند. عواملي مانند ايجاد سدهاي بزرگ در كشور افغانستان، كارايي‌نداشتن سامانه‌هاي ذخيره‌سازي در سطح منطقه، نبود آب‌انبارهاي مناسب براي ذخيره‌سازي، ناتواني مالي، ناتواني در دريافت تسهيلات بانكي، نداشتن سرمايه براي استفاده از روش‌هاي نوين آبياري، ناآگاهي افراد از راهبردهاي مقابله با تغيير اقليم و همكاري‌نكردن برخي افراد با كمتر مصرف كردن آب از مهم‌ترين محدوديت‌هاي سازگاري با تغيير اقليم هستند. همچنين نتايج آزمون t و F نشان دادند درك افراد از محدوديت‌هاي مقابله با تغيير اقليمتحت‌تأثير متغيرهاي وضعيت تأهل، سطح سواد، مدت اقامت، نوع شغل، مالكيت دام و داشتن بيمه خشكسالي است.