ارزيابي طرح ويژه بهسازي و نوسازي مسكن روستايي از منظر شاخص‌هاي مسكن مطلوب و پايدار روستايي

نيازهاي زيستي ‌و‌ معيشتي امروزين و تغييريابنده‌ي ساكنان ‌روستايي و پيروي برنامه‌هاي روستايي از رويكردهاي غيرمشاركتي ‌و اثبات‌گرايانه، باعث بروز ناهم‌سازي‌‌‌هايي ميان وضعيت اجرا با اهداف برنامه‌ها شده‌است؛ در نتيجه، باوجود موفقيت‌هاي نسبي برنامه‌ها، به‌روزرساني آن‌ها امري ضروري به‌ نظر مي‌رسد. بر اين ‌اساس، هدف ‌مقاله، با دستور كار‌ سياست‌پژوهي، به ارزيابي ميزان‌ تحقق‌پذيري طرح ويژه‌ي بهسازي ‌و نوسازي مسكن‌روستايي اختصاص‌ يافته‌است. در چارچوب روش‌شناسيِ‌ پژوهشِ ارزيابانه و با استفاده از پيمايش‌تصادفي، سه استان نمونه‌ي گيلان، همدان و سيستان‌وبلوچستان با سه سطح متفاوت توسعه‌يافتگي، نفوذپذيري و تحقق‌پذيري‌ طرح، هدف ارزيابي قرارگرفتند. با‌توجه به چارچوبِ منتخبِ ارزيابي، متشكل از معيارهاي پالايش‌يافته‌ي مسكن مطلوب و پايدار روستايي و نيز معيارهاي مستخرج از اهداف طرح ويژه، نتايج پژوهش، نشان‌گر موفقيت نسبي برنامه در دست‌يابي به اهداف ثبات‌جمعيتي و پايداري توسعه، صرفه‌مندي در پرداخت‌تسهيلات و به‌زيستي ‌و رضايتمندي ذهني از واحدهاي جديد با انحرافاتي جزئي از معيارهاي منتخب بوده‌است. ولي برنامه در زمينه‌ي معيار پاسخ‌گويي‌ و انطباق با نياز متقاضيان و نيز در خصوص معيار مقاومت‌ و ايمني، با ناهم‌سازي‌هايي مواجه‌بوده‌است. در نهايت نيز سياست‌هايي هم‌چون طراحي‌ مشاركت‌محور، ارائه نقشه‌هاي منعطف و به‌روزرساني طرح‌هاي از پيش‌تعيين‌شده در راستاي پاسخ‌گويي به نيازهاي زيستي ‌و معيشتي و اولويت‌بخشي به رويكرد توانمندسازي اجتماعات محلي روستايي، تشديد نظارت بر ناظران و تغييرات ‌نقشه‌اي پس از اجرا به منظور ارتقاء سند و سازوكارهاي‌ طرح‌ ويژه پيشنهاد شده‌است.