بررسي حقيقت «ايمان» از نگاه مجتهد شبستري

در اين مقاله آراي محمد مجتهد شبستري در باب حقيقت ايمان مورد تحليل و بررسي قرار گرفته است. از ديدگاه ايشان، «ايمان» حقيقتي از سنخ تجربه‌هاي ديني است و نه تنها با مقوله نظر و استدلال ميانه‌‌اي ندارد، بلكه اصلاً با علم و معرفت به صورت عموم و با اعتقاد و باور به صورت خاص رابطه ندارد. وي ايمان را با شك قابل جمع مي‌داند، ولي با يأس قابل جمع نمي‌داند. ايشان بر اساس روش پديدار شناختي تاريخي معتقد است كه مسلمانان بيشتر بايد متكي بر تجارب ديني‌شان باشند تا معارف ديني، زيرا احياي دين وابسته به احياي تجارب ديني مسلمانان است نه احياي تفكر و معارف ديني؛ چرا كه معارف ديني بر گرفته از تجارب ديني است كه عميق‌ترين لايه دين است. در باب حقيقت ايمان، شبستري در ابتدا مي‌خواهد تجربه‌هاي همه مؤمنان را به صورت كلي ملاك و معيار ايمان قرار‌دهد تا شامل هر مدعي ايمان بشود، اما در مقام تبيين حقيقت تجربه‌هاي اصيل ديني به گونه‌اي پيش مي‌رود كه بسيار از سطح‌هاي زندگي انسان را شامل نمي‌شود، لذا در بررسي و تحليل نظريات ايشان مي‌توان به اين نتيجه رسيد كه انسجام دروني گفته‌هاي وي در مورد حقيقت ايمان زير سئوال مي رود.