اثربخشي برنامه هنردرماني بر رشد مهارت‌هاي ارتباطي دختران نوجوان آهسته‌گام

Effectiveness of Art Therapy Programs on the Improvement of Slow-paced Adolescents' Communication Skills

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف اثربخشي برنامه هنردرماني (تئاتر و نمايش) بر رشد مهارت‌هاي ارتباطي نوجوانان آهسته‌گام انجام شد. روش‌‌ها: پژوهش آزمايشي حاضر همراه با طرح پيش‌آزمون، پس‌آزمون و پيگيري با گروه گواه انجام شد. جامعه آماري پژوهش را كليه دانش‌آموزان دختر آهسته‌گام 14-10 ساله شهر تهران در سال تحصيلي 97-1396 تشكيل دادند. از ميان اين افراد، 40 دانش‌آموز آهسته‌گام به‌صورت نمونه‌گيري در دسترس به‌عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند و به ‌طور تصادفي به دو گروه آزمايش و گواه تقسيم شدند. ابزار اندازه‌گيري در اين پژوهش، پرسشنامه مهارت ارتباطي بود كه توسط معلمان هر دو گروه تكميل گرديد (پيش‌آزمون). سپس، گروه آزمايش طي 20 جلسه 90 دقيقه‌اي تحت برنامه هنردرماني (تئاتر و نمايش) قرار گرفتند؛ اما گروه گواه، مداخله‌اي را دريافت ننمودند. در پايان، هر دو گروه مجدداً به ابزار پژوهش پاسخ دادند (پس‌آزمون) و پس از گذشت سه ماه، دوباره از هر دو گروه ارزيابي به عمل آمد (پيگيري) تا ميزان اثرگذاري دوره درماني بررسي شود. يافته‌ها: نتايج نشان دادند كه اثر هنردرماني (تئاتر و نمايش) بر رشد مهارت‌هاي ارتباطي دختران (118/22=F=0/001,P) معنادار مي‌باشد؛ بدين معنا كه دو گروه آزمايش و گواه از نظر تأثير هنردرماني بر رشد مهارتهاي ارتباطي تفاوت معناداري داشتند. شايان ذكر مي‌باشد كه هنردرماني در گروه آزمايش در مقايسه با گروه گواه باعث بهبود معنادار رشد مهارتهاي ارتباطي دختران نوجوان آهستهگام شده بود. نتيجه‌گيري: نتايج به دست آمده از اين پژوهش نشان دادند كه هنردرماني به شيوه تئاتر باعث ارتقاي مهارت‌هاي ارتباطي دختران نوجوان آهستهگام ميشود. با توجه به اين نتايج به اوليا، معلمان و دست‌اندركاران آموزش پيشنهاد مي‌شود شرايطي را فراهم نمايند تا دانش‌آموزاني كه به لحاظ توانايي برقراري ارتباط و مهارت‌هاي ارتباطي با ديگر دانش‌آموزان داراي مشكلاتي هستند، شناسايي شوند و تحت درمان به شيوه هنردرماني قرار بگيرند.

Background: The aim of this study was to investigate the effectiveness of an art therapy program (i.e., theater and show) on the improvement of slowpaced adolescents' communication skills. Methods: This study was conducted based on an experimental approach with a pretest and post-test design and a control group. The study population consisted of all 10-14-year-old slow-paced female students in Tehran during the academic year of 2018. Out of this population community, 40 students were selected by random sampling and they were randomly assigned into two experimental and control groups. To collect data, the teachers in both groups were asked to complete the communication skill questionnaires (pre-test). Subsequently, the experimental group was subjected to 20 sessions of 90 minutes using a program of art therapy (i.e., theater and show). On the other hand, the control group received no intervention. Eventually, both groups were subjected to post-test. After three months, both groups were reassessed (follow-up) to investigate the effectiveness of the training sessions. Findings: The results revealed the significant effect of art therapy (i.e., theater and show) on the improvement of females' communication skills (F=118.22, P=0.001). Moreover, a remarkable difference was observed between experimental and control groups in terms of the effect of art therapy on the improvement of females' communication skills. It is noteworthy that art therapy led to the communication skill development in the slow-paced adolescent females, compared to the control group. Conclusion: According to the obtained results of this study, the art therapy program (i.e., theatre) resulted in the improvement of adolescent females' communication skills. Therefore, it is suggested that parents and teachers identify the students who have difficulty in communication skills with other students to undergo art therapy, thereby improving their communication skills.