پديد آورندگان :
چالشگر كردآسيابي، مشرفه مركز تحقيقات علوم بهداشتي - دانشگاه علوم پزشكي مازندران - دانشكده بهداشت - گروه بهداشت عمومي , رمضاني، آتنا مركز تحقيقات ديابت - دانشگاه علوم پزشكي مازندران - دانشكده بهداشت - گروه تغذيه , بخشاوند، عباس دانشگاه علوم پزشكي مازندران
كليدواژه :
ديابت , رفتارهاي خودمراقبتي , سواد سلامت , مراكز بهداشتي- درماني
چكيده فارسي :
مقدمه: سواد سلامتي به ظرفيت افراد براي كسب، پردازش و درك اطلاعات و خدمات بهداشتي مورد نياز به
منظور تصميم گيري در زمينه هاي مرتبط با سلامت اطلاق مي گردد كه بايد به گونه اي باشد كه سبب توانمندي
در انجام رفتارهاي خودمراقبتي گردد. در اين راستا، مطالعه حاضر با هدف تعيين ارتباط سواد سلامت با
رفتارهاي خودمراقبتي در بيماران مبتلا به ديابت نوع دو انجام شد روش‌‌ها: مطالعه توصيفي- تحليلي حاضر در سال 1396 در ارتباط با 390 بيمار مبتلا به ديابت نوع دو در مراكز روستايي شهر بابل انجام شد. به منظور جمع‌آوري داده‌ها از پرسشنامه خلاصه فعاليت‌هاي خودمراقبتي (SDSCA: The Summary of Diabetes Self-Care Activities) و پرسشنامه سواد سلامت بزرگسالان ايراني (HELIA: Health Literacy for Iranian Adults) استفاده گرديد. داده‌ها با استفاده از آزمون‌هاي آماري آناليز واريانس يك‌طرفه، T و همبستگي Pearson در نرم‌افزار SPSS 20 تجزيه و تحليل گرديدند يافته ها: در اين مطالعه ميانگين و انحراف معيار نمره سواد سلامت بيماران معادل 16/31±48/56 به دست
آمد و مشخص شد كه 55/9 درصد از بيماران، سواد سلامت ناكافي دارند. همچنين ميانگين و انحراف معيار
نمره خودمراقبتي طي يك هفته برابر با 15/18±50/77 به دست آمد. بين سواد سلامت و رفتارهاي
خودمراقبتي، ارتباط آماري معناداري مشاهده نشد (P=0/064) در اين مطالعه سواد سلامت با متغيرهاي
جنس، سن، وضعيت تأهل، تحصيلات، شغل، وضعيت اقتصادي- اجتماعي و مدت تشخيص بيماري، ارتباط
آماري معناداري داشت (P<0.05) بين رفتارهاي خودمراقبتي با تعداد افراد خانواده، تحصيلات و مدت
تشخيص بيماري نيز ارتباط آماري معناداري به دست آمد (P<0.05) نتيجه‌گيري: با توجه به اينكه بيش از نيمي از بيماران داراي سواد سلامت ناكافي مي‌باشند و نيز از آنجايي كه عوامل دموگرافيك نقش مهمي در سواد سلامت و انجام رفتارهاي خودمراقبتي دارند، پيشنهاد مي‌شود كاركنان و عوامل بخش بهداشتي- درماني هنگام طراحي برنامه بهداشتي براي هر بيمار به اين عوامل توجه نمايند.
چكيده لاتين :
Background: Health literacy (HL) is the capacity to obtain, process, and
understand basic health information and the required services to make proper
health decisions, which empowers the individuals to perform self-care
behaviors. This study aimed to determine the relationship between health
literacy and self-care in patients with type 2 diabetes.
Methods: This cross-sectional study was conducted on 390 patients who
referred to rural health centers with type 2 diabetes in Babol, Iran, during
2017. The data were collected using Health Literacy for Iranian Adults and
the Summary of Diabetes Self-Care Activities. Furthermore, the data were
analyzed in SPSS software (version 20) through one-way ANOVA, t-test,
and Pearson correlation coefficient.
Findings: According to the results, the mean±SD HL of the patients was
48.56±16.31. Moreover, the results revealed that 55.9% of the patients had an
inadequate level of HL. Moreover, the mean±SD of self-care score was
obtained at 50.77±15.18 in one week. The results also revealed no significant
relationship between HL and self-care behavior (P=0.064). However, HL was
significantly correlated with gender, age, marital status, educational level,
occupational status, socioeconomic status, and disease duration (P<0.05).
Furthermore, self-care behavior was significantly correlated with the number
of family members, educational level, and disease duration (P<0.05).
Conclusion: Given that over 50% of the patients have an inadequate level
of HL, and considering that demographic characteristics play an important
role in HL and performing self-care behavior, it is suggested that health care
providers include these issues while developing healthcare programs.
