نقش پروپاگاندا در كودتاي 28 مرداد بر اساس اسناد ديپلماتيك آمريكا

در نوشتار حاضر، نويسنده با استفاده از الگوي «فرايندمحور تحليل پروپاگاندا»، به بازيابي پيام‌هاي تبليغاتي غالب، فنون و شبكه‌هاي رسانه‌اي آمريكا در كودتاي 28 مرداد 1332 مي‌پردازد. بررسي مكاتبات رسمي بازيگران اصلي اين كودتا در اسناد ديپلماتيك آمريكا نشان مي‌دهد دولت‌مردان آمريكايي طبيعت ضد امپرياليستي افكار عمومي ايران و به ويژه نگاه استقلال‌طلبانة مبتني بر اسلام سياسي به رهبري آيةالله كاشاني را مهم‌ترين مانع پيش روي سياست‌هاي خود در منطقه مي‌ديدند. به عبارت ديگر، بازيگران آمريكايي «ناسيوناليسم افراطي» و «اسلام‌گرايي مبارز» را دو مانع ايدئولوژيك پيش روي منافع غرب و آمريكا در ايران قلمداد مي‌كردند. اين پژوهش به واكاوي چرايي و چگونگي جنگ رواني آمريكا براي نفوذ در افكار عمومي ايران به عنوان مرحله‌اي حياتي در جهت دست‌يابي به كودتا مي‌پردازد. ناكامي مصدّق در بي‌اعتبارسازي كمپين پروپاگاندا، رخنة موفقيت‌آميز پروپاگانداي آمريكا را در پي داشت. از اين طريق، نه تنها آمريكا كودتايي عليه مصدّق شكل داد، بلكه با تضعيف آيةالله كاشاني، در واقع كودتايي عليه تلاش وي براي ارتقاي نهضت ملّي نفت به نهضت اسلامي استقلال‌طلبانة فراگيرتري انجام داد.