واكاوي تغييرات متغيرهاي اقليمي و تاثير آن بر رويشگاه هاي گون زرد (Astragalus verus Olivier) استان اصفهان

Delineating changes in climatic variables and its impact on the Astragalus verus Olivier habitats in Isfahan Province

جنس Astragalus در حدود31/4 درصد از مساحت استان اصفهان را در بر مي گيرد. يكي از گونه هاي مهم اين جنس در استان اصفهان Astragalus verus olivier است. در اين پژوهش خصوصيات اقليمي اين گونه با هدف بررسي عناصر اقليمي تاثيرگذار بر پراكنش آن مورد بررسي قرار گرفت. همچنين روند پارامترهاي مهم اقليمي و تاثير آن بر زوال گونه گون زرد در استان اصفهان تعيين شد. بدين منظور از 56 متغير اقليمي در ماه هاي ژانويه، مارس، ژوئيه و بازه سالانه مورد استفاده قرار گرفت. روش تجزيه مولفه هاي اصلي براي كاهش تعداد متغيرها و آزمون ناپارامتريك من-كندال براي تعيين روند پارامترهاي اقليمي به كار برده شد و نهايتا با استفاده از همبستگي ارتباط تغييرات اقليمي و ميزان خشكيدگي گون زرد مورد بررسي قرار گرفت. بر طبق نتايج اين پژوهش عامل دماي سرمايشي مهم ترين و تاثيرگذارترين عامل بر رويشگاه هاي گونه گون زرد در استان اصفهان مي باشد. بررسي روند متغير دما نشان مي دهد، روند متغير ميانگين دما در اكثر ماهاي سال در ايستگاه هاي منتخب روند افزايشي داشته است. بارش در بازه سالانه در تمام ايستگاه به جز اردستان، اصفهان، شرق اصفهان و كبوترآباد منفي است و روند معني داري در سطح 1 و 5 درصد مشاهده نشد. در مورد پايه هاي خشك شده در منطقه نايين درصد خشكيدگي به طور متوسط در حدود 25 درصد گزارش شده است. جايي كه بيشترين كاهش بارش و افزايش دما رخ داده است. در منطقه هاي خوانسار و چادگان ميزان مرگ و مير گون حدود 8 درصد گزارش شده است، اگرچه در هر دو منطقه پارامترهاي دمايي و سرعت باد افزايش و مقدار بارش كاهش يافته است، ولي به نظر مي رسد پتانسيل رويشي بالاي منطقه مانع زوال زياد اين گونه در اين دو منطقه شده است.

The genus of Astragalus accounts for 31.4 percent of area of Isfahan Province with Astragalus verus Olivier as a foremost species. This study aimed to investigate the contributing climatic variables to distribution of this species. Moreover, the trends of climatic variables and their influence on the species mortality. In doing so, 56 climatic variables relating to January, March, July, and the entire year were utilized. The Principal Component Analysis was employed to trim down the number of variables and their trends were analyzed using the Mann-Kendall test. The correlation analysis was ultimately used to investigate the association between climatic changes and mortality of Astragalus verus. Results showed that cooling temperature contributed most in the distribution of the species. The trend of temperature also indicated that mean temperature followed an upwards trend in most months of the year. Except Ardestan, Isfahan, Eastern Isfahan, and Kaboutar-Abad, annual precipitation declined but not significantly at the level of 1 and 5 percent. The dried up stands observed in Naeen region was estimated to be around 25 percent where the largest decreasing precipitation and increasing temperature was recorded. This estimate was only around 8 percent in Khansar and Chadegan whose increasing temperature and wind speed as well as decreasing precipitation were compensated by having a good growing potential.