كليدواژه :
فلزات سنگين , كشمش , شهر ملاير , ريسك سرطان , مقدار جذب روزانه
چكيده فارسي :
مقدمه: آلودگي محصولات كشاورزي به فلزات سنگين، يكي از خطرات جدي تهديدكننده‌ي سلامت مصرف‌كنندگان است؛ به‌طوري كه برخي از اين عناصر خاصيت سرطان‌زايي داشته و بعضي ديگر باعث آسيب به اندام‌هاي مختلف بدن مي‌شوند. پژوهش حاضر با هدف تعيين خطر سرطان‌زايي و غيرسرطان‌زايي تعدادي از فلزات سنگين به‌دنبال مصرف كشمش شهر ملاير انجام گرفت.
روش كار: جهت انجام مطالعه‌ي حاضر، تعداد 50 نمونه از كشمش‌هاي سلطاني13)نمونهSultanu) ()، طلايي (12 نمونه)، سايه‌خشك (13 نمونه) و آفتاب‌خشك (12 نمونه) توليد شده به روش سنتي و صنعتي تهيه و ميزان فلزات سنگين كادميوم، سرب، نيكل، مس، روي و آرسنيك موجود در آن‌ها به روش جذب اتمي اسپكتروفتومتري با كوره گرافيتي اندازه‌گيري و نتايج، تحليل و بررسي گرديد. ارزيابي كمي ريسك با استفاده از روش سازمان حفاظت محيط‌زيست آمريكا صورت گرفت.
يافته‌ها: بر اساس يافته‌هاي به‌دست آمده، ميانگين غلظت آرسنيك، مس و نيكل در نمونه‌هاي كشمش به ترتيب 06/0±17/0 (مقدار مجاز 1/0)، 09/0±07/3 (مقدار مجاز 3/0) و0/99 mg/kg±72/4 (مقدار مجاز 5/0) بود. بالاترين غلظت ميانگين فلزات سنگين مربوط به كشمش‌هاي سلطاني و طلايي بود. بالاترين ميزان جذب روزانه (EDI)، نسبت خطر غيرسرطاني (THQ) و ريسك سرطان‌زايي (CR) به عنصر نيكل تعلق داشت.
نتيجه‌گيري: براساس يافته‌ها، ميانگين غلظت عناصر آرسنيك، مس و نيكل در نمونه‌هاي كشمش بالاتر از حد مجاز توصيه‌شده توسط كميسيون مشترك سازمان جهاني بهداشت و فائو (FAO/WHO) بود. ميزان EDI تمامي عناصر در تمامي نمونه‌ها كم‌تر از مقادير قابل‌تحمل روزانه‌ي موقت پيش‌نهاد شده توسط FAO/WHO براي افزودني‌هاي مواد غذايي (JECFA) و موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران بود؛ در نتيجه، مصرف آن‌ها در دراز‌مدت اثرات غيرسرطان‌زايي خاصي براي مصرف‌كننده ايجاد نمي‌كند، در حالي‌كه مي‌تواند اثرات سرطان‌زايي داشته باشد.
چكيده لاتين :
Introduction: The contamination of agricultural products to heavy metals possesses one of the serious
health hazards to consumers, as some of these elements have carcinogenic properties and others can cause
damage to various organs of the human body.
Objectives: The purpose of this study was to determine the carcinogenic and non-carcinogenic risk of some
heavy metals due to the consumption of raisin produced in Malayer city.
Methods: For the purpose of this study, 50 raisin samples including Sultanu raisin (13 samples), Golden
raisin (12 samples), Shade-dried raisin (13 samples), and Sun-dried raisin (12 samples) were collected from
industrially and traditionally produced raisin. Then, heavy metals including cadmium, lead, nickel, copper,
zinc, and arsenic were measured in the samples by graphite furnace atomic absorption spectrophotometry.
The quantitative risk assessment was conducted based on the United States Environmental Protection Agency
method.
Results: According to the obtained results, the mean concentrations of arsenic, copper, and nickel in raisin
samples were 0.17 ± 0.06 (accepted level 0.1), 3.07 ± 0.09 (accepted level 0.3), and 4.72 ± 0.99 (accepted level
0.5) mg/kg. The highest average concentration of heavy metals was related to Sultanu and Golden raisins. The
highest estimated daily intake (EDI), target hazard quotient (THQ), and carcinogenic risk (CR) belonged to
the nickel element.
Conclusion: The results showed that the mean concentrations of As, Ni, and Cu in raisin samples were
higher than the level recommended by the FAO/WHO. The EDI level of all elements in all types of raisin
was less than the provisional tolerable daily intake (PTDI) proposed by the FAO/WHO and Joint FAO/WHO
Expert Committee on Food Additives (JECFA) and the Iranian Institute for Standard and Industrial Research
(IRIS). Thus, their long-term uses do not have any specific non-carcinogenic effect on consumers while they
can possess carcinogenic effects.
