بررسي عوامل احتمالي مؤثر بر طراحي نظام اطلاعاتي حسابداري

Investigating the Probable Factors Affecting the Design of Accounting Information System

مقدمه: كاربران اصلي نظام اطلاعاتي حسابداري (حسابدار، حسابرس و يا مدير) به‌منظور موفقيت در انجام وظايف خود بايد از عوامل مؤثر بر طراحي نظام اطلاعاتي حسابداري و نقش آن­ها در اجراي عمليات حسابداري آگاهي داشته باشند. از اين رو، در پژوهش حاضر عوامل احتمالي مؤثر بر طراحي نظام اطلاعاتي حسابداري از طريق متغيرهاي روش­هاي حسابداري مديريت، درجه رسميت و ويژگي‌هاي اطلاعات بررسي شده است. روش پژوهش: پژوهش حاضر از منظر هدف، كاربردي و از نظر ماهيت، توصيفي پيمايشي است. جامعه آماري پژوهش شامل حسابداران 32 شركت صنايع غذايي در استان‌هاي فارس و يزد در سال 1396 است. ابزار جمع‌آوري داده‌ها، پرسش‌نامه كتبي بوده و براي آزمون فرضيه‌هاي پژوهش از الگوسازي معادلات ساختاري استفاده شده است. يافته‌ها: ميزان صادرات بر روش‌هاي حسابداري مديريت و درجه رسميت (قوانين و مقررات مورد استفاده در شركت) تأثير معني‌داري دارد اما اندازه شركت بر روش‌هاي حسابداري مديريت و درجه رسميت اثر معني‌دار ندارد. سن شركت بر درجه رسميت و ساختار سازماني بر ويژگي­هاي اطلاعات (مالي، غيرمالي، اقتصادي و غيراقتصادي) تأثير معني‌داري دارد. هم‌چنين، نااطميناني محيطي (تكامل فن‌آوري و اقدامات رقباي اصلي) بر ويژگي‌هاي اطلاعات و درجه رسميت تأثير معني‌داري دارد اما ويژگي­هاي شخصيتي مدير بر روش‌هاي حسابداري مديريت و ويژگي اطلاعات تأثير معني‌داري ندارد. نتيجه‌گيري: شركت­هاي داراي مديران با ويژگي­هاي شخصيتي مناسب و هم‌چنين ساختار مطلوب سازماني از پايدار يا ناپايدار بودن محيط آگاهي داشته و با دسترسي به اطلاعات مالي و غيرمالي مناسب مي­توانند با تسخير بازارهاي خارجي، صادرات را افزايش دهند كه همه­ اين موارد متأثر از انتخاب نظام اطلاعاتي حسابداري مناسب براي شركت است.

Introduction: The main users of accounting information system (accountant, auditor, and/or manager) should be aware of factors affecting the design of accounting information system and its role in performing accounting operations to do their tasks successfully. Therefore, this study has investigated the probable factors affecting the design of accounting information system by management accounting methods, the degree of formalization, and information features. Method: The present study is applied in terms of its purpose and a descriptive survey in terms of its nature. The statistical population included 32 food industry companies of Fars and Yazd Provinces in 2007. A questionnaire was used to collect data and a structural equation modeling was administered to test the research hypotheses. Results: Export volume has a significant impact on management accounting methods and the degree of formalization (the company’s rules and regulations), but the company’s size has no significant impact on them. The company’s age has a significant impact on the degree of formalization, while the organization structure does not affect the information features (financial and non-financial information, economic and non-economic) significantly. In addition, environmental uncertainty (technology development and main competitors’ actions) affects the information features and the degree of formalization significantly; however, managers’ personality traits have no significant effect on management accounting methods and information features. Conclusion: Companies run by managers with appropriate personality traits and having desirable organizational structure should be aware of stability or instability of the environment. They can occupy foreign markets by accessing to proper financial and non-financial information and expand the import volume which will be affected by selecting a proper accounting information system for the company.