تأثير رفتاردرماني ديالكتيكي بر پردازش هيجاني و سرگرداني ذهني در دانشآموزان دختر مقطع متوسطه داراي اضطراب امتحان

مقدمه: پردازش هيجاني ضعيف و سرگرداني ذهني دو عامل فراتشخيصي هستند كه در سبب‌شناسي اضطراب امتحان دخالت دارند. رفتاردرماني ديالكتيكي رويكرد جديدي است كه امكان استفاده از آن براي اضطراب امتحان در مدارس مورد بررسي قرار گرفته است. لذا، اين پژوهش با هدف تعيين تأثير رفتاردرماني ديالكتيكي بر پردازش هيجاني و سرگرداني ذهني در دانش‍آموزان دختر مقطع متوسطه داراي اضطراب امتحان انجام شد. مواد و روش‌ها: جامعه آماري اين پژوهش نيمه تجربي، دانش‍آموزان دختر مقطع متوسطه شهر تبريز در سال تحصيلي 99-98 بودند. تعداد 30 دانش‌آموز كه مطابق با نمره برش در پرسشنامه اضطراب امتحان Sarason تشخيص اضطراب امتحان را دريافت كرده بودند، با استفاده از روش نمونه‌گيري خوشه‌اي چندمرحله‌اي و هدفمند انتخاب شدند و به صورت تصادفي ساده در گروه‌هاي مداخله و كنترل (15 نفر در هر گروه) جايگزين شدند. هر دو گروه پرسشنامه‍هاي اضطراب امتحان Sarason (1975)، سرگرداني ذهني Carriere و  Seli(2013) و مقياس پردازش هيجاني Baker و همكاران (2010) را به عنوان پيش‍آزمون و پس‍آزمون تكميل كردند.‌ هشت جلسه رفتاردرماني ديالكتيكي گروهي (هفته‌اي دو جلسه به مدت 4 هفته) در گروه مداخله اعمال شد و گروه كنترل مداخله‌اي دريافت نكرد. داده‌ها با استفاده از تحليل كواريانس چندمتغيره و تك‍متغيره تحليل شدند. يافته ها: رفتاردرماني ديالكتيكي بر سرگرداني ذهني (F2=0.31; p=0.005) و پردازش هيجاني (F2=0.29; p=0.001) در دانش‍آموزان دختر مقطع متوسطه داراي اضطراب امتحان تأثير معني داري داشت.   نتيجه گيري: آموزش اين رويكرد درماني به عنوان يك روش مداخله‌اي مؤثر در كاهش سرگرداني ذهني و پردازش هيجاني دانش‍آموزان در مقطع دبيرستان توصيه مي‌شود.