تبيين رابطه نمادها و نشانه‌هاي معماري زورخانه با آداب و رفتار پهلواني

Explaining the Relationship between the Architectural Signs and Symbols of the Zoorkhaneh with Heroic Rituals and Behaviors

زورخانه يكي از بناهاي فرهنگي ورزشي و اصيل در معماري ايران است كه موجب تربيت و رشد پهلوانان بسياري بوده است. پهلواناني كه با اخلاق خود سبب ارتقاء سطح فرهنگي اخلاقي جامعه بوده‌اند. در بطن كالبد معماري زورخانه‌ها نمادها و نشانه‌هايي نهفته است كه باعث افزايش كيفيت فضايي زورخانه است. معماري اين بناي خاص، در تاريخ معماري ايران به دلايل بسياري مورد بي‌توجهي قرار گرفته است. پس از انقلاب و جنگ تحميلي بار ديگر، توجه به ورزش زورخانه‌اي و كالبد زورخانه‌‌ها بيشتر شده است. اين پژوهش در راستاي متجلي ساختن اهميت نمادهاي موجود در زورخانه و لزوم استمرار آن‌ها در طراحي كالبد زورخانه مطرح مي‌شود و به دنبال يافتن پاسخي براي پرسش «نمادها و نشانه‌هاي زورخانه چه ويژگي‌هاي رفتاري را در پهلوانان به‌وجود مي‌آورند؟» مي‌باشد.روش تحقيق اين پژوهش، كيفي و از نوع توصيفي تحليلي است. به منظور رسيدن به پاسخ سوال تحقيق، از نمودار «فرآيند تاثير محيط بر رفتار ساكنين» و معاني نشانه‌هاي موجود در زورخانه استفاده مي‌شود. سپس اين اطلاعات با رفتار پهلوانان تطبيق داده مي‌شود. اين پژوهش، در زمره‌ پژوهش‌هاي كيفي و از نوع تحليلي است. بررسي‌ها نشان مي‌دهد، برخي از صفات پهلواني برگرفته از علائم و نشانه‌هاي كالبدي زورخانه است. ورودي زورخانه‌ها، صفاتي نظير: تواضع را در افراد ايجاد مي‌كند. سردم، صفاتي نظير: احترام به بزرگتر، سادگي، توجه به قشر كم‌درآمد، فضيلت‌جويي را به افراد گوشزد مي‌كند. گود خصايل اخلاقي نظير: تواضع، تقوا و دين‌داري، ساده زيستي، وحدت را در افراد ايجاد مي‌كند و غرفه، باعث ايجاد مهمان نوازي، توجه به سنت در ورزشكاران مي‌شود.

Zoorkhaneh (House of Strength) is one of the cultural-sport and original buildings in Iranian architecture and it has been the growth and instruction locus of a great many of heroes who have caused the enhancement of the society’s cultural-ethical level through their moralities. In the heart of the Zoorkhaneh’ architectural context, there are latent symbols and signs that can increase their spatial qualities. The architecture of such a special building has been neglected in the history of Iran’s architecture for many reasons. After the Islamic revolution and imposed war, the attentions were directed once again at the zoorkhaneh-based sports and zoorkhanehs’ physique. This study has been carried out in line with manifesting the importance of the symbols existent in the zoorkhanehs and the necessity for their continuation in designing the zoorkhanehs’ physique; the study is also looking for an answer to the question as to “what are the behavioral properties created in the heroes by the signs and symbols in the zoorkhanehs?” The present study’s research method is qualitative of the descriptive-analytical type. In order to reach an answer to the study question, the chart “the process of the environment’s effect on the residents’ behaviors” and the significations of the signs existent in the zoorkhaneh were used. Then, the extracted information has been matched with the heroes’ behaviors. The study is qualitative research of the analytical type. The investigations show that some of the heroic properties stem from the physical signs and symbols in the zoorkhanehs. The entrance of the zoorkhanehs creates such a characteristic as humbleness in the individuals. The platform reminds attendants of such attributes as respecting the elders, paying more attention to the lower social classes and looking for virtuousness. The pit creates such moralities as humbleness, piety, and religiousness, simple living and unity in the individuals and the booth results in hospitality and paying attention to traditions in the athletes.