مطالعۀ تركيب فلوريستيكي، شكل زيستي و پراكنش جغرافيايي گياهان سه منطقه از شهرستان ابهر در جنوب‌شرق استان زنجان

چكيده شهرستان ابهر با وسعتي برابر 3362 كيلومترمربع در فاصلۀ 90 كيلومتري جنوب‌شرق زنجان و 230 كيلومتري غرب تهران واقع شده است. ارتفاع اين شهرستان از سطح دريا 1540 متر، ميانگين بارندگي ساليانه 323.5 ميلي‌متر و متوسط درجه‌حرارت ساليانه 12.51 درجۀ سانتي‌گراد است. سه منطقه در سه نقطۀ متفاوت شهرستان ابهر براي بازنمايي الگوي كلي تنوع گياهي در اين شهرستان انتخاب شدند. به‌منظور شناسايي گونه‌هاي گياهي و معرفي تركيب فلوريستيكي، شكل زيستي و پراكنش جغرافيايي گياهان اين مناطق، نمونه‌هاي گياهي طي فصل‌هاي رويشي سال‌هاي 1394 و 1395 جمع‌آوري و شناسايي شدند. درمجموع، 310 گونه، 220 جنس و 53 خانوادۀ گياهي شناسايي شد. بزرگ‌ترين خانواده‌هاي گياهي در منطقۀ مطالعه‌شده عبارتند از:  Asteraceae(29 جنس و 44 گونه)، Fabaceae (14 جنس و 28 گونه)، Poaceae (19 جنس و 25 گونه)، Lamiaceae (12 جنس و 25 گونه)، Apiaceae (19 جنس و 24 گونه)، Brassicaceae (19 جنس و 21 گونه)،  Caryophyllaceae(12 جنس و 17 گونه)، Boraginaceae (13 جنس و 15 گونه)، Rosaceae (7 جنس و 12 گونه)، Ranunculaceae (7 جنس و 9 گونه)، Amaranthaceae (5 جنس و 6 گونه)، Rubiaceae (5 جنس و 6 گونه). بزرگ‌ترين جنس‌ها شامل ‌Astragalus (8 گونه)، Salvia‌ (7 گونه)، Centaurea (6 گونه)، Silene (5 گونه)، Achillea،Bromus و ‌Stachys (4 گونه) هستند. ازنظر پراكنش فيتوجغرافيايي، بيشترين سهم (54.2 درصد) به ناحيۀ ايراني توراني مربوط است. در بين گياهان منطقه، همي‌كريپتوفيت‌ها (50 درصد) فراوان‌ترين شكل زيستي را تشكيل مي‌‌دهند و پس‌ازآن به‌ترتيب تروفيت‌ها (29.7 درصد)، ژئوفيت‌ها (9.3 درصد)، فانروفيت‌ها (5.8 درصد) و‌كامفيت‌ها‌ (5.2 درصد) قرار مي‌گيرند. يافته‌هاي پژوهش حاضر غناي فلوريستيكي شهرستان ابهر را نشان مي‌دهند.