شناسايي مناطق و كانون‌هاي مولد گردوغبار در استان ايلام

پديده گرد و غبار يكي از زيان‌بارترين بلاياي طبيعي مناطق خشك و نيمه‌خشك جهان و به خصوص ايران بوده و مشكلات زيست‌محيطي و انساني را در اين نواحي به وجود آورده است. علت اصلي وقوع پديده‌ي گرد و غبار در ايران، تغيير اقليم، تخريب عرصه‌هاي طبيعي و نابودي پوشش گياهي اعم از جنگل‌ها و مراتع و گسترش بيابان در كشور و نيز در كشورهاي همسايه به‌ويژه عراق هست. استان ايلام به دليل همجواري با پهنه‌هاي وسيع بياباني نظير صحراي عراق به طور مكرر در معرض گرد و غبارهاي شديد قرار مي‌گيرد. هدف از اين پژوهش شناسايي كانون‌ها و نقاط بحراني توليد گرد و غبار در استان ايلام مي‌باشد. در اين پژوهش در مرحله اول داده هاي بلند مدت اقليمي (8 ايستگاه هواشناسي سينوپتيك)، پوشش گياهي، فيزيوگرافي منطقه مورد مطالعه تهيه شد. در مرحله دوم اقدام به نمونه‌برداري از عمق 30-0 سانتي‌متري خاك از برخي نقاط كل استان ايلام گرديد، سپس نمونه هاي خاك جهت انجام تجزيه هاي فيزيكي و شيميايي به آزمايشگاه منتقل شدند. در مرحله سوم نقشه هاي پارامترهاي اقليمي و خاكي با استفاده از مدل سازمان محيط‌زيست آمريكا تهيه گرديد و در نهايت پس از تلفيق نقشه‌ها، نقاط بحراني، فوق بحراني استان تهيه گرديد. نتايج نشان داد منطقه بهرام‌آباد بخش مركزي شهرستان مهران و مناطق ابوقريب و ابوغوير از بخش موسيان شهرستان دهلران به دليل بيشترين مطابقت با معيارهاي شناسايي كانون گرد و غبار، به عنوان كانون‌هاي خيلي بحراني منشأ گرد و غبار در استان ايلام انتخاب شدند. اين تحقيق با شناسايي و تهيه نقشه كانون‌هاي مولد گرد و غبار مي‌تواند كمك قابل توجهي در زمينه‌هاي راهبردي، پيشگيري و مهار اين پديده نمايد.