گروه ‏بندي ارقام گندم (Triticum aestivum L.) بر اساس خصوصيات مورفو – فيزيولوژيك تحت شرايط تنش شوري

شوري يكي از مهم‏ترين تنش‏هاي محيطي است كه توليد محصولات زراعي را تحت تأثير قرار مي‏دهد. تحقيق حاضر به منظور مطالعه تنوع ژنتيكي در 20 رقم گندم در سال 1394 در دانشگاه آزاد اسلامي واحد اهواز به صورت آزمايش فاكتوريل در قالب طرح بلوك‏هاي كامل تصادفي با 3 تكرار شامل 20 رقم به عنوان عامل اول و تنش شوري با كلريد سديم در 4 سطح صفر ‏(آب مقطر)، 4، 8 و 12 دسي زيمنس بر ‏متر به عنوان عامل دوم اجرا گرديد. تجزيه به مؤلفه‏هاي اصلي، 11 صفت بررسي شده را به 2 مؤلفه تقسيم و بر اساس آن 57 درصد از كل تغييرات داده‏ها را توجيه نمود. اولين و دومين مولفه به ترتيب 39.7 و 16.9 درصد از تغييرات كل داده‏ها را بيان كرد و به ترتيب متحمل به تنش شوري و حساس به تنش شوري نام‏گذاري گرديدند. با استفاده از تجزيه خوشه‏اي 20 رقم مورد بررسي در سه خوشه قرار گرفتند. ارقام ارگ، بهار، ليستان، مارون و هيرمند در خوشه دوم قرار گرفتند و از نظر صفات درصد سبزشدن، طول گياهچه، وزن خشك گياهچه، شاخص بنيه بذر، محتواي نسبي آب برگ، غلظت يون پتاسيم، نسبت يون پتاسيم به سديم، شاخص تحمل براساس وزن و طول گياهچه بالاتر از ميانگين كل بودند و شايان ذكر است كه بالابودن اين صفات در شرايط تنش شوري مطلوب مي‏باشد. همچنين از نظر نشت يوني و غلظت يون سديم كمتر از ميانگين كل بودند كه اين از نظر تحمل به شوري مطلوب مي‏باشد. براساس نتايج اين مطالعه، استفاده از اين ارقام براي برنامه‌هاي اصلاحي آينده براي تحمل به شوري توصيه مي‏گردد.