بررسي اثر سلنيم بر خسارات ناشي از عناصر‌سنگين در جوانه‌زني، رشد و فعاليت‌هاي آنتي‌اكسيداني گياهچه خيار(Cucumis sativus L.)

سلنيم عنصري سودمند با خواص آنتي اكسيداني و آنتي ويروسي كه باعث افزايش رشد و تحمل گياهان در شرايط تنش هاي محيطي مي شود.در اين پژوهش تاثير كاربرد سلنيم در شرايط تنش ناشي از عناصر سنگين در گياه خيار lt;em gt;((Cucumis sativus lt;/em gt;L. cv Super Dominus بررسي گرديد. به اين منظور پژوهشي در دو مرحله آزمايش جوانه زني به صورت فاكتوريل و در قالب طرح كاملا تصادفي با سه تكرار انجام پذيرفت. آزمايش اول با هدف تعيينسطحبهينهتاثيرسلنيموسطوحآستانهسميتفلزات سنگيندرگياه خياربا سطوح تيمارسلنيم ( 0، 4، 6، 8، 10 ميلي گرمبرليترازمنبعسلناتسديم) كادميوم (0، 10، 15، 20، 25 ميكرومولارازمنبعكلريد كادميوم) نيكل (0، 50، 100، 150، 200 ميكرومولارازمنبعكلريد نيكل) وسرب (0، 20، 40، 60، 100 ميكرومولارازمنبعكلريد سرب) صورتپذيرفت. تيمارها در آزمايش دوم شامل دو سطح سلنيم (0، 8 ميلي گرم بر ليتر) و سطوح سمي عناصر سنگين شامل كادميوم (0 ، 25 ميكرومولار)، نيكل (0، 200 ميكرومولار) و سرب (0، 100 ميكرومولار) بود.  صفات اندازه گيري شده در اين بررسي شامل درصد و سرعت جوانه زني، طول ساقه چه و ريشه چه، وزن تر و خشك گياهچه،  شاخص پايداري غشاء سلولي، محتواي نسبي آب بافت، محتواي مالون دي آلدئيد و سه آنزيم آنتي اكسيداني بود. نتايج نشان داد كه حضور عناصر سنگين در محيط كشت باعث كاهش معني دار شاخص هاي جوانه زني بذر خيار گرديد ولي كاربرد سلنيم باعث بهبود در سرعت و در صد جوانه زني، افزايش طول ساقه چه و ريشه چه و وزن تر و خشك گياهچه شد. سلنيم باعث افزايش معني دار پايداري غشاء سلولي و كاهش ميزان شاخص مالون دي آلدئيد در شرايط تنش گرديد. همچنين تيمار با سلنيم در شرايط سميت فلزات سنگين باعث بهبود چشمگير فعاليت آنتي اكسيداني و افزايش ميزان فعاليت آنزيم هاي كاتالاز، گاياكول پراكسيداز و آسكوربات پراكسيداز در برگ گرديد. در كل نتايج نشان داد كه سلنيم از طريق بهبود شاخص هاي جوانه زني و فعاليت آنتي اكسيداني باعث كاهش خسارات ناشي سميت عناصر سنگين در گياهچه خيار مي گردد