بررسي تأثير فرم‌هاي نانو و غير ‌نانو (توده‌اي) اكسيد روي (ZnO) بر جوانه‌زني بذر و رشد گياهچه‌هاي تنباكو Nicotiana tabacum L.))

كاربردهاي روزافزون اكسيد روي توده‌اي و نانو مي‌تواند، سبب آلوده شدن گسترده محيط زيست گياهان به اين مواد ‌گردد. در اين مطالعه تأثير اكسيد ‌روي توده‌اي تجاري (اندازه 1000 نانومتر) و نانواكسيد‌ روي (اندازه معادل 25 نانومتر) بر روي جوانه‌زني و رشد گياهچه‌هاي تنباكو، بررسي شد. بذرها در يك طرح كاملاً تصادفي و در 3 تكرار، تحت تيمار 10 سطح (2000، 1000، 500، 100، 50،10، 5،2.5 ،0.2 ،0.04 پي‌پي‌ام) از دو فرم اكسيد روي (توده‌اي و نانو) و آب دوبار تقطير به عنوان شاهد، قرار گرفتند و جوانه‌زني در مدت 14‌ روز و نيز برخي صفات كمي و كيفي در روز ‌21 رشد گياهچه‌ها بررسي شدند. بر اساس نتايج، تيمارها بر ‌درصد جوانه‌زني نهايي و زمان رسيدن به 50 درصد جوانه‌زني، اثر مثبت نداشتند، اما ميانگين زمان و ضريب يكنواختي جوانه‌زني، تحت ‌تأثير غلظت‌هاي بالا (به ويژه براي فرم نانو) افزايش يافتند. تيمارهاي فرم نانو از 50‌ به بعد و توده‌اي از 100 پي‌پي‌ام به بعد، محدودكننده طول هيپوكوتيل بوده، درحالي كه اثر مهاري بر طول ريشه‌چه از سطوح پايين‌تر فرم توده‌اي (0.2پي‌پي‌ام به بعد) و در تمام سطوح نانو فرم، نمودار گرديد. اغلب تيمارها به ويژه در غلظت‌هاي بالا، بر‌ شاخص‌ طول هيپوكوتيل نسبي، شاخص تحمل ريشه‌چه، شاخص تحمل جوانه‌زني، شاخص تحمل طول گياهچه و ضريب آلومتري تأثير منفي گذاردند و اين اثر مهاري در سطوح پايين‌تري از فرم نانو نسبت به فرم توده‌اي اتفاق افتاد. كاهش رنگ لپه‌ها و خوابيدگي گياهچه‌ها در غلظت‌هاي بالاتر از 10 پي‌پي‌ام، مي‌تواند به‌دليل كاهش كلروفيل و تغيير در ميزان تنظيم‌كننده‌هاي رشد، اتفاق افتاده باشد.