بررسي تأثيرات مثبت انسان در تغييرات سطح آب‌هاي زيرزميني دشت صفي‌آباد شهرستان اسفراين

مقاله ي دشت صفي‌آباد يكي از دشت‌هاي شمالي كوير مركزي ايران است كه به دليل قرار گرفتن در منطقه ي خشك استفاده از آب‌هاي زيرزميني در آن رايج است. از زمان انجام مطالعات ژئوفيزيكي در سال 1368سطح آب‌هاي زيرزميني اين دشت در حال كاهش است كه اين امر مشكلاتي چون شورشدن آب چاه‌ها، افزايش هزينه‌هاي پمپاژ و خشك شدن قنات‌ها را به دنبال داشته است. كشاورزان اين دشت با اقداماتي نظير ايجاد كانال‌هاي بتني و لوله كشي مسير انتقال آب، استفاده از شيوه‌هاي نوين آبياري، تغيير نوع كشت، اقدامات فرهنگي و نصب كنتورهاي هوشمند سعي نمودند سطح برداشت از آب هاي زيرزميني در اين دشت را كنترل نمايند. اين تحقيق به شيوه ي ميداني و كتابخانه‌اي و با هدف مشخص شدن تأثير اقدامات انساني در كنترل آب‌هاي زيرزميني به‌منظور مديريت منابع آب در اين دشت انجام شد. نتايج به دست آمده نشان داد در بين اقدامات انساني فقط نصب كنتورهاي هوشمند از برداشت‌ بي‌رويه ي آب جلوگيري نموده و شيب كاهش سطح آب‌هاي زيرزميني تا حدودي آن را تعديل كرده است. بقيه ي اقدامات انساني هرچند سبب صرفه‌جويي در مصرف آب ‌شده اما به دليل افزايش سطح زير كشت و ادامه ي برداشت‌هاي بي‌رويه از آب‌هاي زيرزميني تأثيرات مثبت قابل‌توجه ي در اين زمينه نداشته است. همچنين در بين اقدامات انساني اقدامات فرهنگي قابل‌توجه ي انجام‌نشده و به نظر مي‌رسد علت اصلي به نتيجه نرسيدن ساير اقدامات توجه كمتر به مسائل فرهنگي باشد.