تحليل الگوي همديد و نمايه قائم هوا در بارش هاي شديد دوره هاي انتقالي مورد: بارش هاي شديد مهر 1390 جنوب شرق ايران

هدف پژوهش، تحليل الگوي همديد و نمايه قائم هواي منجر به بارش هاي شديد محلي جنوب شرق ايران است. بررسي داده هاي بارش روزانه 31 ايستگاه هواشناسي در دوره (1392-1360) نشان داد كه بارش سنگين مهر 1390 كه در جنوب شرق ايران رخ داده است، يكي از شديدترين بارندگي هاي دوره انتقالي پاييزي است كه از ويژگي محلي برخوردار و نيز مقدار بارندگي بيشتر ايستگاه ها نسبت به نرمال بارندگي ماهانه بطور چشمگيري بالاتر بوده است. براي بررسي ويژگي هاي پارامترهاي هواشناسي در روزهاي بارندگي و روزهاي پيش از آن، نخست دياگرام هاي گرماپويشي تحليل شدند. براي تعيين الگوي همديد نيز نقشه هاي هوا تا سطح ژئوپتانسيل 250 هكتوپاسكال مورد بررسي قرار گرفت. دياگرام هاي گرماپويشي گوياي كاهش دما و فشار هوا و افزايش رطوبت نسبي و دماي نقطه شبنم در روزهاي بارشي نسبت به روزهاي پيش از آن است. نتايج حاصل از ترسيم نمودارهاي اسكيو-تي و همچنين موقعيت تراز FCL و LCL اختلاف ارتفاع قله ابر با سطح FCL و مقادير نمايه هاي پويشي KINX و SHOW، CAPE شرايط مساعد براي ناپايداري هوا را نشان مي دهد. محاسبه نمايه هاي ناپايداري نشان داد كه نقش عامل همرفت در رخداد اين بارش يك نقش مكمل بوده است، زيرا هنگامي همرفت عامل اصلي بارش محسوب مي شود كه ميزان همرفت شدت كافي داشته باشد، تا ناپايداري لازم براي ايجاد بارش را فراهم سازد. تحليل الگوي همديد، بيانگر فعاليت يك سردچال بود. چرخندگي مثبت پيرامون هسته سردچال و جريان جنوبي هوا در حاشيه شرقي سردچال زمينه همرفت هواي كم و بيش ناپايدار را در جنوب شرق ايران فراهم ساخته است. فعاليت سردچال ها از اين جهت اهميت بالايي دارد كه در كنار نقش سامانه هاي موسمي بارش هاي تابستاني و نقش بادهاي غربي بارش هاي زمستاني، مي تواند در بارش هاي دوره انتقال پاييزي جنوب شرق ايران نقش چشمگيري بازي كند.