سيستم تصميم‌يار باليني تداخلات دارو با دارو: مزايا، موانع و چالش‌هاي پيش رو و استراتژي‌هاي غلبه بر آن‌ها

Drug-Drug Interaction Clinical Decision Support Systems: Advantages, Challenges and Barriers, and Strategies to Overcome Them

يكي از مهمترين علل خطاهاي پزشكي قابل پيشگيري، تداخل يك دارو با داروي ديگري است كه بطور همزمان تجويز و مصرف مي شوند. آمارهاي معتبر حاكي از شيوع گسترده اين دسته از خطاهاي قابل پيشگيري در بخش هاي بستري و يا سرپايي سيستم هاي بهداشتي و درماني كشورهاي توسعه يافته و همينطور كشورهاي در حال توسعه، از جمله ايران مي باشد. بروز اين تداخلات ميتواند پيامدهاي زيانبار بسياري مانند آسيب ارگانهاي حياتي، بستري هاي مكرر و طولاني شدن مدت زمان بستري در بيمارستان داشته و همينطور منجر به تحميل هزينه ها به بيمار و سيستم بهداشت و درمان گردند. سيستمهاي تصميم يار باليني يكي از مداخلات پزشكي مي باشند كه مي توانند در شناسايي و مديريت به موقع و مناسب تداخلات دارو-با-دارو كمك شاياني نموده و موجب بهبود تصميم‌گيري‌هاي باليني و ارتقاء كيفيت دارودرماني بيماران شوند. با عنايت به گسترش استفاده از سيستم هاي اطلاعاتي در سيستم بهداشت و درمان ايران، آشنايي با تصميم يارهاي باليني تداخلات دارو-با-دارو، چالش هاي آن و اهتمام در طراحي و گسترش استفاده روزمره از آنها مي تواند كمك شاياني به كاهش خطاهاي قابل پيشگيري ناشي از اينگونه تداخلات و كاهش هزينه هاي متعاقب آنها نمايد. مقاله حاضر به مرور اجمالي ملزومات طراحي چنين سيستم هايي و موانع و چالش هاي پيش رو و تمهيدات لازم براي غلبه بر آنها در ايران مي پردازد.

Drug-drug interactions (DDIs) are a common source of preventable medical errors in inpatient and outpatient settings of both developed and developing countries. When two or more drugs are simultaneously prescribed, interactions between their effects may result in preventable adverse events such as damages to vital organs, frequent hospitalizations, prolonged length of hospital stay, and increased care cost for both patients and healthcare systems. Clinical decision support systems (CDSSs) have a great potential to support care providers to identify and manage DDIs timely, and thereby, to improve the quality of decisions on medication prescriptions. In this opinion paper, we provide a concise review of efforts necessary for a successful design and development of a DDI-CDSS with particular focus on the Iranian healthcare context. We also touch upon the measures to consider in order to overcome some of the important challenges and barriers jeopardizing the design and application of DDI-CDSSs in Iran.