تاثير حشره كشي اسانس گياه بادرشبو Dracocephalum moldavica روي زنبور پارازيتوئيد Habrobracon hebetor و ميزبان هاي آن Anagasta kuehniella و Plodia interpunctella

زنبور Habrobracon hebetor Say، پارازيتوئيد بيروني مرحله ي لاروي تعداد زيادي از شب پره ها محسوب مي شود. در اين مطالعه، سميت اسانس گياه بادرشبو (Dracocephalum moldavica L.) روي شب پره ي مديترانه اي آرد (Anagasta kuehniella Zeller)، شب پره ي هندي (Plodia interpunctella Hübner) و زنبور پارازيتوئيد H. hebetor مورد ارزيابي قرار گرفت. اسانس گياه بادرشبو به روش تقطير با بخار آب با استفاده از دستگاه كلونجر استخراج شد و تركيبات شيميايي آن با استفاده از دستگاه كروماتوگرافي گازي متصل به طيف سنج جرمي (GCMS) شناسايي شدند. Piperitenone Oxide (19.03 درصد)، Piperitone Oxide (13.74 درصد) و Citral (9.79 درصد) به عنوان تركيبات اصلي اسانس بادرشبو مي باشند. غلظت كشنده ي 50 درصد (LC50) اسانس مذكور عليه حشرات كامل زنبور پارازيتوئيد H. hebetor و حشرات كامل شب پره هاي A. kuehniella و P. interpunctellaبه ترتيب 0.995، 9.631 و 10.252 ميكروليتر بر ليتر هوا به دست آمد. به منظور ارزيابي تاثير زيركشندگي، حشرات كامل زنبور پارازيتوئيد در معرض غلظت زيركشنده 25 درصد اسانس گياه بادرشبو قرار داده شدند و سپس شاخص هاي جمعيت شناسي زنبورهاي پارازيتوئيد زنده مورد مطالعه قرار گرفتند. نرخ ذاتي افزايش جمعيت (r)، نرخ متناهي افزايش جمعيت (λ)، نرخ خالص توليدمثل (R0)، نرخ ناخالص توليدمثلي (GRR) و متوسط زمان يك نسل (T) زنبور پارازيتوئيد، به طور معني داري تحت تاثير غلظت مورد مطالعه ي اسانس كاهش پيدا كرد. نتايج تحقيق حاضر نشان داد كه اسانس گياه بادرشبو مي تواند در مديريت شب پره ي مديترانه اي آرد و شب پره ي هندي موثر واقع شود. با اين وجود، كاربرد هم زمان اسانس بادرشبو و زنبور پارازيتوئيد H. hebetor جهت مديريت آفات مذكور، با توجه به سميت و اثرات دموگرافيكي منفي اسانس روي زنبور پارازيتوئيد، پيشنهاد نمي شود.